Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kłodzku

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. G. wniosła o stwierdzenie zasiedzenia z dniem 6 grudnia 2007 r. własności działki nr (...) o powierzchni 0,0518 ha położonej w W., , dla której nie była prowadzona księga wieczysta. W uzasadnieniu wnioskodawczyni podała, że jest właścicielką sąsiedniej działki nr (...), przy czym nieruchomość objęta wnioskiem pozostaje w posiadaniu poprzedników prawnych wnioskodawczyni od 1977 r. i od tego czasu jej rodzina i obecnie wnioskodawczyni wykonują uprawnienia składające się na treść prawa własności. Wnioskodawczyni dodała, że w 2022 r. złożyła deklarację przystąpienia do projektu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy N. i dopiero w toku procedury związanej z tym projektem ustalono, że działka nr (...), na której miałaby powstać oczyszczalnia jest własnością Gminy N..

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania Gmina N. wniosła o oddalenie wniosku i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uczestniczka postępowania wskazała, że 29 grudnia 2022 r. Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział Ksiąg Wieczystych założył księgę wieczystą o numerze (...) dla nieruchomości, której dotyczy wniosek. Podała, że jest jedynym właścicielem przedmiotowej nieruchomości i zakwestionowała przy tym, by wnioskodawczyni oraz członkowie jej rodziny władali tą nieruchomością od 1977 r. W ocenie uczestniczki postępowania objęcie własności nieruchomości graniczącej z nieruchomością objętą żądaniem wniosku nie wskazuje na wykonywanie posiadania samoistnego wobec przedmiotowej nieruchomości, nie wskazuje na to fakt ogrodzenia, utwardzenia i zagospodarowania jak ogród działki objętej wnioskiem zwłaszcza, że wnioskodawczyni nie przedstawiła dowodów na to, kiedy takie działania miały miejsce. Uczestniczka przytoczyła, że wnioskodawczyni nigdy nie opłacała podatku od tej nieruchomości. Zdaniem uczestniczki postępowania brak było przesłanek do stwierdzenia, że od 6 grudnia 1977 r. rozpoczął bieg termin zasiedzenia. Uczestniczka dodała, że ewentualne przyjęcie przez sąd, iż doszło do zasiedzenia powinno uwzględniać złą wiarę wnioskodawczyni, a zatem 30 – letni okres.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest właścicielką lokali mieszkalnych numer (...) w budynku mieszkalnym w W. o numerze (...), dla których Sąd Rejonowy w Kłodzku V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), z których własnością związany jest udział we wspólnych częściach budynku i w prawie własności działki numer (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Dowód:

- odpis zupełny księgi wieczystej numer (...) – k. 49 – 56

- odpis zwykły księgi wieczystej numer (...) – k. 57 – 61

- odpis zwykły księgi wieczystej numer (...) – k. 62 – 72

Lokal numer (...) położony w W. nr (...) dziadkowie wnioskodawczyni M. P. i G. P. nabyli na mocy umowy sprzedaży z dnia 6 grudnia 1977 r. od Skarbu Państwa na podstawie decyzji Naczelnika Gminy N.. W dniu 23 grudnia 1987 r. nieruchomość darowali swojej córce (ciotce wnioskodawczyni), która w dniu 14 listopada 2018 r. darowała ją siostrze (matce wnioskodawczyni). W dniu 11 grudnia 2018 r. wnioskodawczyni na mocy umowy darowizny otrzymała od matki przedmiotową nieruchomość.

Dowód:

- wypis aktu notarialnego Repertorium A numer (...)– k. 26 – 29 verte

- wypis aktu notarialnego Repertorium A numer (...)/87– k. 38 – 39 verte

- odpis zupełny księgi wieczystej numer (...) – k. 49 – 56

Lokal numer (...) położony w W. nr 140 rodzice wnioskodawczyni A. K. i H. K. nabyli na mocy umowy sprzedaży z dnia 6 grudnia 1977 r. od Skarbu Państwa na podstawie decyzji Naczelnika Gminy N.. W dniu 8 marca 2006 r. wymienioną nieruchomość darowali wnioskodawczyni.

Dowód:

- wypis aktu notarialnego Repertorium A numer (...)– k. 26 – 29 verte

- odpis zwykły księgi wieczystej numer (...) – k. 57 – 61

(...)

Działka numer (...) położona w W. stanowiła własność Skarbu Państwa i zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych działka z mocy tej ustawy stała się własnością Gminy N.. W tym zakresie została wydana decyzja przez wojewodę (...) w dniu 25 marca 1991 r. Na wniosek Uczestniczki postępowania Sąd Rejonowy w Kłodzku V Wydział Ksiąg Wieczystych założył dla przedmiotowej działki księgę wieczystą o numerze (...) ma powierzchnię 0,518 ha i stanowi własność Gminy N.. Działka numer (...) graniczy z działką numer (...).

Dowód:

- wypis z rejestru gruntów – k. 99

- decyzja z dnia 25.03.1991 r. – k.85

- wydruk z księgi wieczystej numer (...) – k. 120 – 121

- mapy działek o numerach (...) – k. 40 – 41

- fotografie działek o numerach (...) – k. 42 – 45

Nieruchomość stanowiąca działkę numer (...) od 6 grudnia 1977 r. była nieustannie użytkowana przez kolejnych właścicieli nieruchomości stanowiącej działkę nr (...). Korzystający z działki uprawiali na jej terenie ogród warzywny, posiali kwiaty, nasadzili drzewa owocowe i ozdobne, kosili trawę, pozostając w przekonaniu, że ten teren stanowi ich własność i wchodzi w skład działki numer (...). Wnioskodawczyni już będąc dzieckiem traktowała teren działki numer (...) jako własne przydomowe podwórko. Na działce numer (...) ojciec wnioskodawczyni wybudował ganek. Poprzednicy prawni wnioskodawczyni nie zwracali się do Skarbu Państwa, ani innych organów o zgody na sposób zagospodarowania działki nr (...) podejmując w tym zakresie samodzielne decyzje. Powierzchnia działek numer (...) była nieznana posiadaczom. Właściciele działki numer (...) płacili podatek od tej nieruchomości nie będąc świadomi, że podatek dotyczył wyłącznie tej nieruchomości i nie obejmował sąsiedniej działki numer (...). Działki numer (...) w chwili zawierania umowy sprzedaży ze Skarbem Państwa w 1977 r. były już ogrodzone. Wnioskodawczyni po latach na działce nr (...) zlikwidowała stare ogrodzenie i wybudowała nowe. Dojazd do działki nr (...) do dziś odbywa się wyłącznie przez działkę (...). Na działce numer (...) usytuowana jest brama wjazdowa do działki numer (...). Wnioskodawczyni dopiero podczas realizacji projektu budowy przydomowej oczyszczalni ścieków dowiedziała się od pracownika Urzędu Gminy N., że działka nr (...), na której miałaby powstać oczyszczalnia, jest własnością Gminy N.. Wcześniej nikt nie rościł sobie praw do działki nr (...). Posiadacze mogli swobodnie i bez zakłóceń korzystać z tego terenu. Nie powstawały na tym tle żadne spory, w szczególności nie toczyło się postępowanie administracyjne, ani cywilne. Wnioskodawczyni oraz jej poprzednicy prawni co najmniej od 6 grudnia 1977 r. korzystali z działki nr (...) jak właściciele, będąc przekonani, że działka nr (...) przezeń zakupiona od Skarbu Państwa obejmuje również teren działki (...).

Dowód:

- zeznania H. K. – k. 92 – 93

- zeznania A. K. – k. 93

- zeznania wnioskodawczyni – k. 93 – 93 verte

Sąd zważył, co następuje.

Wniosek podlegał uwzględnieniu.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że wnioskodawczyni przysługuje tytuł prawny do nieruchomości położonej w W., stanowiącej działkę numer (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...) oraz że nieruchomość ta graniczy z działką numer (...) stanowiącą własność uczestnika postępowania Gminy N., dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą numer (...). Uczestniczka postepowania Gmina N. kwestionowała fakt, by wnioskodawczyni oraz jej poprzednicy prawni od 1977 r. władali nieruchomością objętą wnioskiem jak posiadacze samoistni, jak również, by była ona posiadaczem w dobrej wierze.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego sąd ustalił, że działka numer (...) była własnością poprzedników prawnych wnioskodawczyni począwszy od 7 grudnia 1977 r. Już wtedy korzystali oni z sąsiedniej działki (...) w sposób ciągły i widoczny, tj. dokonywali nasadzeń, kosili trawę, uprawiali warzywa. Na działce wybudowany został ganek i nikt nie sprzeciwiał się tym działaniom. Wnioskodawczyni dokonała wymiany starego ogrodzenia postawionego przez jej poprzedników prawnych.

W ocenie sądu stwierdzić należy, że posiadanie działki nr (...) przez wnioskodawczynię, a wcześniej przez jej poprzedników prawnych było posiadaniem samoistnym, zgodnie z przepisem art.336 in princ. k.c. Powyższe wynika z zeznań świadków zeznania H. K. i A. K. oraz przesłuchania wnioskodawczyni, które sąd uznał za wiarygodne, spójne i logiczne. Zarówno wnioskodawczyni, jak i jej poprzednicy prawni pozostawali w przekonaniu, że działka numer (...) jest częścią działki numer (...). Wynikało to nie tylko z braku zainteresowania działką ze strony Gminy, a poprzednio Skarbu Państwa, ale również z jej kształtu, usytuowania oraz powierzchni. Co najmniej od 1977 r. Skarb Państwa jako właściciel działki numer (...) nie objął jej w posiadanie, nie zrobiła tego również Gmina, która na skutek wprowadzenia ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych stała się z mocy prawa jej właścicielem (art.5 tej ustawy).

Należy wskazać, że do dnia 27 maja 1990 r. możliwość nabycia własności nieruchomości gminnych przez zasiedzenie była wyłączona. Mając na uwadze dokonaną nowelizację przepisów kodeksu cywilnego bieg terminu zasiedzenia działki numer (...) należało liczyć przy uwzględnieniu art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1990 r. Nr 55, poz.321 ze zm.), zgodnie z którym, jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. Zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego przepisy te dotyczyły również mienia komunalnego przekazywanego przez Skarb Państwa jednostkom samorządu terytorialnego.

Na mocy wyżej cytowanej ustawy zmianie uległ również przepis art. 172 k.c., zgodnie z którym posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Wcześniej terminy te wynosiły odpowiednio 10 i 20 lat.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że do czasu wejścia w życie cyt. przepisów wnioskodawczyni oraz jej poprzednicy prawni wykonywali w stosunku do działki numer (...) czynności władcze jako samoistni posiadacze przez 12 lat 5 miesięcy i 21 dni. Jak już wskazano czynności te polegały na samodzielnym zagospodarowaniu terenu, podejmowaniu decyzji o jego przeznaczeniu, ogrodzeniu. Czynności te wykonywali jakby byli właścicielami. Przez powyższy okres nikt nie zwracał się do wnioskodawczyni, ani jej poprzedników prawnych o uregulowanie stanu prawnego czy wydanie nieruchomości. Co istotne, to na skutek działań wnioskodawczyni mających na celu wybudowanie przydomowej oczyszczalni ścieków doszło do ujawnienia faktu, że posiada ona działkę stanowiącą własność Gminy.

W ocenie sądu, z przeprowadzonych dowodów jednoznacznie wynikają przesłanki zasiedzenia nieruchomości przez wnioskodawczynię, a dotyczące samoistności posiadania oraz okresu posiadania. Oczywistym jest, że nie będzie to posiadanie w dobrej wierze, lecz w złej. Jednak biorąc pod uwagę wskazane wyżej okoliczności wymagany termin zasiedzenia, 30 – letni już upłynął. Przy obliczaniu biegu terminu zasiedzenia nieruchomości sąd wziął pod uwagę, że datą początkową, od której możliwe stało się zasiedzenie nieruchomości jest 27 maja 1990 r. 30 – letni termin, o którym mowa w art. 172 k.c. upłynąłby zatem 27 maja 2020 r. Bacząc na przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny termin ten należało skrócić o 12 lat 5 miesięcy i 21 dni tj. o okres faktycznego posiadania nieruchomości przez wnioskodawczynię i jej poprzedników prawnych. Z tego względu do zasiedzenia działki numer (...) przez wnioskodawczynię doszło 6 grudnia 2007 r.

Uczestnik postępowania w żaden sposób nie wykazał, by między 1990 a 2007 r. podejmował czynności, które przerwałyby bieg zasiedzenia nieruchomości. Okoliczność, że wnioskodawczyni, ani poprzednicy prawni nie płacili podatku od nieruchomości – działki nr (...) nie stanowi dowodu na brak jej posiadania. Wskazać wypada, że sąd w postępowaniu o zasiedzenie stwierdza tylko istniejący stan rzeczy.

O koszach procesu sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., ponieważ interesy wnioskodawczyni i uczestnika postępowania były sprzeczne. Na zasądzone koszty składały się: opłata od wniosku 2 000 zł oraz 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.