Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kłodzku

UZASADNIENIE

Wnioskodawca F. D. wniósł o stwierdzenie, że nabył przez zasiedzenie z dniem 1 października 2005 roku własność nieruchomości stanowiącej część działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...), położonej w Szczytnej przy ul. (...) o powierzchni 526 m ², zakreślonej kolorem niebieskim na dołączonej do wniosku mapie, stanowiącej własność uczestnika Gminy S., dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą (...). W uzasadnieniu podał, że jest współwłaścicielem nieruchomości położonej w Szczytnej przy ul. (...), którą objął w posiadanie w dniu 4 marca 1983 roku na podstawie umowy darowizny od teściów. Wnioskodawca wskazał, że nabywając opisaną nieruchomość, wszedł w posiadanie samoistne działki (...), będącej przedmiotem zasiedzenia. Dodał, że jego teściowie nabyli nieruchomość położoną w Szczytnej przy ul. (...) na mocy aktu nadania z 1946, a w skład nieruchomości wschodziła również sporną część działki nr (...) i traktowali ją, jak swoją własność. Wskazał że w 1946 roku na działce tej było bagno oraz, że została ona zagospodarowana. Wnioskodawca podał, że jego poprzednik prawny posadził na tej działce drzewa owocowe i kosił ją. Wskazał, że hodował na tej działce nutrie, a ponadto wraz z teściem postawił murki oporowe. Wnioskodawca wniósł również o udzielenie zabezpieczenia jego roszczeniu poprzez nakazanie uczestnikowi postępowania Gminie S. wstrzymania procedury sprzedaży działki nr (...) do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.

Postanowieniem z dnia 16 września 2021 roku Sąd Rejonowy w Kłodzku udzielił zabezpieczenia roszczeniu wnioskodawcy poprzez ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości uczestnika, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...), położoną w Szczytnej przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania, Gmina S. wniosła o oddalanie wniosku i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu uczestnik wskazał, że na podstawie umowy dzierżawy z dnia 1 sierpnia 2009 roku wnioskodawca dzierżawił sporną część działki (...) w okresie od 1 sierpnia 2009 roku do 1 sierpnia 2018 roku. Podniósł również, iż wnioskodawca zwrócił się do Gminy S. z podaniem o przedłużenie umowy dzierżawy ww. działki, jednakże wniosek ten nie został uwzględniony i umowa taka nie została zawarta. Wnioskodawca podał, że podejmowane przez niego działania wobec spornej działki wskazują, że nigdy nie wyzbyła się właścicielskiego władania nieruchomością o czym świadczy wykorzystanie działki do umiejscowienia przebiegu kolektora sanitarnego, dokonywania jego przeglądów technicznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W 1946 roku teściowie wnioskodawcy – S. i A. S. objęli w posiadanie – na podstawie aktu nadania ziemi – nieruchomość zabudowaną, położoną w Szczytnej przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną o nr (...) o powierzchni 0,0352 ha. Wówczas teściowie wnioskodawcy zaczęli także korzystać z położonej w bezpośrednim sąsiedztwie (przylegającej do ich nieruchomości) spornej części działki o aktualnym numerze geodezyjnym (...) - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...) o powierzchni 0,0531 ha - jak jej właściciele, a mianowicie zagospodarowali ją, ogrodzili drewnianym płotem, posadzili drzewa , kosili trawę.

W dniu 4 marca 1983 roku teściowie wnioskodawcy darowali wnioskodawcy i jego żonie T. D. nieruchomość zabudowaną, położoną w Szczytnej przy ul. (...). Wraz z przejęciem nieruchomości darowanej wnioskodawca objął w posiadanie – jak właściciel – sporną część działki (...) - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...). Wnioskodawca wymienił ogrodzenie spornej nieruchomości – z drewnianego płotu na ogrodzenie z siatki. Ponadto wnioskodawca posadził na tej nieruchomości kolejne drzewa owocowe (śliwki, grusze i jabłonie) oraz uprawiał na niej warzywa. Wnioskodawca hodował na tej działce kury, posadowił na niej również klatki, w których hodował nutrie. Do 2009 roku wnioskodawca nie płacił za korzystanie z tej nieruchomości.

Władający gruntem stanowiącym własność Skarbu Państwa (tj. kolejno Zakład (...), a następnie Huta (...), Zakład (...) Rady Narodowej), a od 1992 roku uczestnika postępowania Gmina S. nie korzystali z tej jej części, która jest objęta wnioskiem – o aktualnym numerze geodezyjnym (...), przeciwnie korzystali z niej wyłącznie teściowie wnioskodawczyni, a następnie – w taki sam sposób, jak oni – wnioskodawca.

Dopiero w dniu 1 sierpnia 2009 roku wnioskodawca zawarł z uczestnikiem postępowania umowę dzierżawy nieruchomości objętej wnioskiem na czas określony, tj. do dnia 1 sierpnia 2018 roku.

/ dowód: akt notarialny – umowa darowizny z 4 marca 1983 roku, k. 9-10; opinia biegłego sądowego z zakresu geodezji J. B., k. 64-82; odpis z księgi wieczystej o nr (...), k. 11; mapa sytuacyjna z zakreśloną częścią spornej nieruchomości, k. 12; umowa dzierżawy z 1 sierpnia 2009 roku, k. 34-35; pismo wnioskodawcy z 10 maja 2018 r., k. 37; pismo wnioskodawcy z 18 marca 2009 roku, k. 29; pismo Starosty (...) z 23 listopada 2021 roku, k. 52; zeznania świadka D. J., k. 56; zeznania świadka M. O. (1), k. 56, 56v; zeznania wnioskodawcy, k. 57/

Działka ewidencyjna nr (...) położona w Szczytnej przy ul. (...) (obręb S.) o łącznej powierzchni 0,0997 ha, została ujawniona w rejestrze gruntów założonym w 1961 roku. Wchodziła wówczas w skład nieruchomości oznaczonej nr ewidencyjnym 664, położonej w Szczytnej o powierzchni 1,8 ha i stanowiła własność Skarbu Państwa, a podmiotami władającym tym gruntem byli Zakład (...), a następnie Huta (...).

Decyzją Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w K. z 22 kwietnia 1970 roku wygaszono użytkowanie ww. gruntami Hucie (...), a działkę o numerze ewidencyjnym (...) przekazano we władanie Zakładowi (...) Rady Narodowej.

W 1973 roku dokonano podziału działki o numerze ewidencyjnym (...) na działki o numerach (...).

W 1992 roku uczestnik postępowania nabył nieodpłatnie prawo własności przedmiotowej nieruchomości.

W 1999 roku przeprowadzono odnowienie operatu ewidencyjnego dla miasta S., w wyniku którego utworzono obręb S. i działkę (...) położoną w Szczytnej przy ul. (...) o powierzchni 0,0997 ha oznaczono nowym numerem 474 w nowoutworzonym obrębie S..

Aktualnie w operacie ewidencyjnym jako właściciel działki (...) położonej w Szczytnej ujawniona jest Gmina S., a nieruchomość ta objęta jest prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Kłodzku księgą wieczystą nr (...).

/dowód: pismo Starosty (...) z 23 listopada 2021 roku, k. 52; odpis z księgi wieczystej o nr (...), k. 11/

Sąd zważył, co następuje:

Mając na względzie całość zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał, iż wniosek jest zasadny.

Nabycie własności w drodze zasiedzenia uzależnione zostało od spełnienia dwóch podstawowych przesłanek: władania nieruchomością jako posiadacz samoistny oraz upływu ustawowego terminu zasiedzenia (art. 172 k.c.). Posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, jeżeli posiadacz włada rzeczą jak właściciel (art. 336 k.c.), a więc wykonuje wszelkie uprawnienia składające się na treść prawa własności we własnym imieniu i na własny rachunek. O tym, czy posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, decydują okoliczności faktyczne o charakterze przede wszystkim zewnętrznym (zachowanie się posiadacza względem przedmiotu posiadania dostrzegalne dla innych osób, np. zagospodarowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem, ogrodzenie działki, wzniesienie na niej budynku, czy też płacenie podatków).

Odnosząc się do istoty posiadania samoistnego wskazać należy, iż posiadanie samoistne Nie bez znaczenia pozostaje także zachowanie samego właściciela, gdyż jak wspomniano powyżej samoistne posiadanie w rozumieniu art. 336 k.c. i art. 172 k.c. polega na długotrwałym wykonywaniu prawa własności przy bierności właściciela, który się temu nie sprzeciwia.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż objęcie w posiadanie przez teściów wnioskodawcy, ) spornej części działki o aktualnym numerze geodezyjnym (...) - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...) o powierzchni 0,0531 ha - nastąpiło w 1946 roku, bowiem wówczas to na podstawie aktu nadania teściowie wnioskodawcy nabyli i objęli w posiadanie nieruchomość położoną w Szczytnej przy ul. (...) i jednocześnie rozpoczęli także korzystanie z położonej w bezpośrednim sąsiedztwie ww. spornej działki, a mianowicie zagospodarowali ją, ogrodzili drewnianym płotem, posadzili na niej drzewa owocowe, kosili na niej trawę i - co istotne - posiadanie to na zewnątrz manifestowali. W taki sam sposób postępowała wnioskodawca, który przejął sporną nieruchomość po teściach – zmienił on ogrodzenie, posadził na tej nieruchomości kolejne drzewa owocowe (śliwki, grusze i jabłonie), uprawiał na niej warzywa, hodował kury, posadowił na niej również klatki, w których hodował nutrie, a ponadto do 2009 roku wnioskodawca nie płacił za korzystanie z tej nieruchomości.

Istotnym jest także i to, że władający gruntem stanowiącym własność Skarbu Państwa, Skarbu Państwa (tj. kolejno Zakład (...), a następnie Huta (...), Zakład (...) Rady Narodowej), a od 1992 roku uczestnika postępowania Gmina S. nie korzystali ze spornej części nieruchomości, która jest objęta wnioskiem – o aktualnym numerze geodezyjnym (...) - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...) o powierzchni 0,0531 ha, przeciwnie korzystali z niej wyłącznie teściowie wnioskodawczyni, a następnie – w taki sam sposób, jak oni – wnioskodawca (do 2009 roku), przy czym posiadanie to miało zawsze charakter posiadania samoistnego. Podkreślenia wymaga ponadto, iż zgodnie z art. 339 k.c. domniemywa się, że ten kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym, a domniemanie to nie zostało skutecznie obalone. Wskazać przy tym należy, iż twierdzenia uczestnika postępowania zawarte w odpowiedzi na pozew, dotyczącego tego, że wyrażał on zgodę na ogrodzenie przez wnioskodawcę spornej nieruchomości i nasadzenie drzew okazały się gołosłowne. Uczestnik postępowania nie zaoferował żadnych dowodów na poparcie swoich tez, a ponadto są sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Z treści zeznań świadków D. J. i M. O. (2) jednoznacznie wynika, że teściowie wnioskodawcy ogrodzili sporną nieruchomość (władali nią już od 1946 roku), a następnie wnioskodawca po jej przejęciu zmienił ogrodzenie na nowe. Zeznania ww. świadków są spójne, logiczne i konsekwentne, a w związku z tym Sąd uznał je w całości za wiarygodne.

Należy stwierdzić, iż przewidziana w art. 172 k.c. przesłanka samoistnego posiadania działki - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...) o powierzchni 0,0531 ha - została spełniona, przy czym niewątpliwie posiadanie to było nieprzerwane, o czym świadczy treść zeznań przesłuchanych w toku postępowania świadków oraz treść zeznań wnioskodawcy. Zebrany w sprawie materiał dowodowy świadczy również o tym, że do 2009 roku nikt nie wzywał ani teściów wnioskodawcy, ani wnioskodawcy do wydania powyższej części nieruchomości oznaczonej dotychczas jako działka nr (...).

Kolejną przesłanką, której spełnienie prowadzi do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, jest upływ czasu, a mianowicie - w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza nieruchomości wynosi odpowiednio dwadzieścia lub trzydzieści lat. Decydującym momentem dla oceny, czy posiadaczowi należy przypisać dobrą, czy złą wiarę, jest chwila uzyskania posiadania. Zgodnie z ugruntowanym poglądem judykatury dobra wiara posiadacza polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje właściciel (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 07 maja 1971 r., I CR 302/71). Natomiast w złej wierze będzie ten, kto ma świadomość, że prawo własności danej nieruchomości mu nie przysługuje.

W ocenie Sądu – w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego należy przyjąć, że teściowie wnioskodawcy uzyskali posiadanie części nieruchomości oznaczonej aktualnym numerem geodezyjnym (...) - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...) o powierzchni 0,0531 ha - w złej wierze. Zdaniem Sądu – wnioskodawca nie zaoferował przekonywujących dowodów na okoliczność, że obejmując w posiadanie wyżej określoną część nieruchomości, oznaczonej dotychczas jako działka nr (...), teściowie wnioskodawcy mieli świadomość, iż posiadają do niej tytuł prawny, a zatem, że w chwili objęcia jej w posiadanie byli oni w dobrej wierze i w tej części należy podzielić argumentację zaprezentowaną przez uczestnika postępowania w odpowiedzi na wniosek, która obejmuje również przywołanie dowodów na poparcie stanowiska uczestnika odnoszącego się do powyższej kwestii.

Stosownie do treści art.176 § 1 i 2 k.c. - jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.

Nieruchomość oznaczona aktualnie jako działka nr (...) była - od czasu objęcia jej w posiadanie przez teściów wnioskodawcy - w granicach określonych przez biegłego sądowego J. B. jako działka nr (...) o powierzchni 0,0531 ha, tj. – jak już wyżej wskazano była własnością Skarbu Państwa. Bieg terminu zasiedzenia częściowo przypadał w okresie obowiązywania zakazu zasiadywania nieruchomości Skarbu Państwa i stosownie do art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) - jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. Powyższa ustawa weszła w życie 1 października 1990 r., a zatem przy przyjęciu, że posiadanie zostało uzyskane w złej wierze, termin ten powinien ulec skróceniu o piętnaście lat poprzedzających wejście w życie cytowanej ustawy z dnia 28 lipca 1990 r., wobec czego upłynął z dniem 1 października 2005 roku. Zatem Sąd orzekł, jak w punkcie I sentencji postanowienia, tj., że wnioskodawca F. D., syn J. i M. nabył przez zasiedzenie z dniem 1 października 2005 roku własność nieruchomości niezabudowanej położonej w Szczytnej przy ul. (...) - wydzielonej z działki ewidencyjnej numer (...), będącej własnością uczestnika postępowania Gminy S., objętą księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Kłodzku o numerze (...) - stanowiącą działkę ewidencyjną opisaną w opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji J. B. (k.64-82 akt sprawy) i oznaczoną geodezyjnie na mapie (k.77 akt sprawy) sporządzonej przez tego biegłego sądowego jako działka ewidencyjna numer (...) o powierzchni 0,0531 ha.

Dodać przy tym należy, iż okoliczność, że wniosek wnioskodawcy z 18 marca 2009 roku o zawarcie umowy dzierżawy spornej nieruchomości oraz samo zawarcie takiej umowy przez strony postępowania w dniu 1 sierpnia 2009 roku nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie albowiem wnioskodawca stał się właścicielem spornej nieruchomości w dniu 1 października 2005 roku (w związku z zasiedzeniem) i do tego dnia władał sporna nieruchomością jak właściciel (decydował o sposobie korzystanie z nieruchomości, pobierał z niej pożytki, nie płacił żadnego czynszu, a ponadto nikt mu tego korzystania nie zabraniał ani nie ograniczał, nie pytał też właściciela o zgodę na sposób korzystania).

Zgodnie z treścią art.520§1 k.p.c. każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników (§2 cytowanego przepisu). Stosownie zaś do art.520§3 k.p.c. - jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie.

Zatem – w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajduje, zdaniem Sądu, ogólna reguła wyrażona w art. 520§1 k.p.c., zgodnie z którą każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

O kosztach sądowych Sąd orzekła na podstawie art. art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

ZARZĄDZENIE

- odnotować,

- odpisy postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełn. uczestnika,

- kal. 14 dni.

13 czerwca 2022 roku