Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kłodzku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Eliza Skotnicka

Protokolant prot. sąd. Magda Biernat

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 czerwca 2017 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa D. G.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę 5501,40 zł

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda D. G. kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych 20/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 listopada 2014 roku do dnia zapłaty,

II.  dalej idące powództwo oddala,

III.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2870,68 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje powodowi, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 551,20 zł tytułem wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód D. G. domagał się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 5 501,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 listopada 2014 r. oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 24 września 2014 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki A. (...) nr rej. (...), będący własnością K. Z.. Sprawca szkody był ubezpieczony u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Poszkodowany zgłosił szkodę, która została zarejestrowana pod nr (...). W związku z zaistniałą szkodą poszkodowany został zmuszony wynająć u powoda auto zastępcze na czas likwidacji szkody. Poszkodowany rozpoczął najem auta zastępczego marki F. (...) nr rej. (...) w dniu 1 października 2014r., zaś zdał pojazd w dniu 28 października 2014r. Powód w dniu 29 października 2014r. wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 9161,04 zł. W dniu 28 października 2014r. powód zawarł z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności, zaś w dniu 29 października 2014r. powód wezwał stronę pozwaną o zwrot kosztów najmu auta zastępczego, a także kosztów podstawienia i odbioru auta w łącznej kwocie 9161,04 zł. Strona pozwana w dniu 30 października 2014r. wydała decyzję o wypłacie odszkodowania w łącznej kwocie 2706,00 zł, kwestionując okres najmu auta zastępczego i uznając jedynie okres od 1 października 2014 do 20 października 2014r. to jest 20 dni oraz redukując stawkę najmu do kwoty 110 zł netto. Ponadto pozwana nie uznała kosztów podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego. W odpowiedzi na złożone przez powoda odwołanie strona pozwana pismem z dnia 17 lutego 2015r. przyznała dopłatę w kwocie 984,00 zł, weryfikując wysokość dobową stawki najmu do kwoty 150 zł netto. Mimo ponownego wezwania strona pozwana nie dopłaciła dochodzonej kwoty 5501,40 zł.

Strona pozwana Towarzystwo (...) z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana zakwestionowała wysokość stawki najmu oraz uzasadniony okres najmu i wskazała, że uzasadniony czas najmu wynosił 20 dni, zaś stawka najmu 150 zł netto dziennie. Ponadto zdaniem pozwanej nieuzasadnione jest żądanie pokrycia kosztów podstawienia i odbioru auta. Odnośnie uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego pozwana wskazała, że poszkodowany K. Z. już w dniu oględzin pojazdu tj. 1 października 2014r. dowiedział się, że szkoda ma charakter szkody całkowitej. Zaś w dniu 15 października 2014r. pozwana poinformowała powoda o możliwości zbycia wraku pojazdu za pośrednictwem serwisu (...). W odniesieniu stawki najmu pozwana wskazała, że średnia stawka dobowa za najem pojazdu klasy C jest ponad dwukrotnie niższa niż przyjęta przez powoda i kształtuje się na poziomie cen netto od 104,87 zł i nie przekracza ceny 140 – 150 zł. W zakresie roszczenia o podstawienie i odbiór pojazdu, pozwana zarzuciła, że wygenerowane w ten sposób znaczne koszty były całkowicie ekonomicznie i faktycznie nieuzasadnione. Poszkodowany mógł bowiem skorzystać z ofert firm działających na terenie D., K., K., oszczędzając na tak zbędnych wydatkach, jak podstawienie i odbiór auta z odległości ok. 100 km.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. Z. w dniu 24 września 2014 r. uczestniczył w kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ jego samochód marki A. (...) nr rej. (...). Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnoprawnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej.

Okoliczności bezsporne.

Poszkodowany zgłosił szkodę i w dniu 1 października 2014 r. przeprowadzono oględziny pojazdu, podczas których stwierdzono, że naprawa pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona. Ubezpieczyciel uznał szkodę całkowitą i wartość szkody wyliczył na 5500,- zł, w tym 7200 zł wartość rynkowa pojazdu przed zdarzeniem i 1700,00 zł wartość rynkowa pozostałości zbywalnych w stanie kompletnym. strona pozwana w dniu 15 października 2014 r. wystawiła wrak pojazdu na portal A., gdzie zaoferowano najwyższą kwotę 1450,00 zł, o złożonej ofercie niezwłocznie powiadomiono poszkodowanego w drodze poczty elektronicznej. Pozwana decyzją z dnia 20 października 2014 r. przyznała poszkodowanemu odszkodowanie kwocie 5405,00 zł, przyjmując że wartość uszkodzonego pojazdu stanowi kwotę najwyższej oferty tj. kwoty 1450 zł powiększonej o szacunkową marżę w wysokości 10%, będącej wynikiem różnicy pomiędzy ceną zakupu przez pośrednika, a ceną odsprzedaży od finalnego nabywcy, tj. łącznie 1595 zł. Strona pozwana wypłaciła poszkodowanemu odszkodowanie w dniu 21 października 2014r. w kwocie 5405,00 zł.

Dowód:

Dokumenty w aktach szkody:

- ocena techniczna pojazdu;

- wyliczenie szkody i wycena nr (...) z dnia 15 października 2014r.

- oferty zakupu pojazdu w stanie uszkodzonym na portalu A.;

Poszkodowany K. Z. potrzebował samochód do wykonywania czynności życia codziennego, tj. dojazdy żony do pracy, dowóz dzieci do szkoły. Poszkodowany w dniu 1 października 2014 r. w S. zawarł umowę najmu pojazdu, maki F. (...) nr rej (...). W umowie wpisano stawkę najmu pojazdu 220 zł + 23%VAT za dobę, koszt podstawienia i odbioru pojazdu wg km. Poszkodowany umowę zawarł z powodem D. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) W., ul. (...) we W.. Miejscem przekazania auta w dniu 1 października 2014r. o godz. 13.00 był S. (...). Zgodnie z protokołem odbioru auto zostało zwrócone w dniu 28 października 2014r. o g. 20.00. w S..

Powód w dniu 29 października 2014r. wystawił fakturę VAT (...) na kwotę 9161,04 zł brutto, w tym podstawienie auta do klienta 644 zł netto, tj. 792,12 brutto, wynajem samochodu 28 dni netto 220 zł za dobę razem 7576,80 zł brutto i odbiór auta od klienta 792,12 zł brutto. W uwagach do tego dokumentu wpisano: wynajem auta od 01.10.2014r.. do 28.10.2014r., podstawienie auta – W. – S. – W. 92 km x 2 (w dwie strony) = 184 km x 3,5 zł netto/km = 644 zł netto (koszt użycia 2 aut, paliwa, 2 pracowników).

K. Z. zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności opatrzoną datą 28 października 2014r., zawartą w S., na mocy której przelał na powoda wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego przysługującą cedentowi w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 24 września 2014r. nr szkody (...).

Powód pismem z dnia 29 października 2014r. wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 9161,04 zł za wynajem pojazdu zastępczego, dołączając do wezwania między innymi oryginał faktury.

Strona pozwana pismem z dnia 30 października 2014r. ustaliła koszt najmu pojazdu zastępczego na kwotę 2706,00 zł, przyjmując stawkę dobową w kwocie 110 zł netto i uzasadniony czas najmu 20 dni.

Powód w odwołaniu od decyzji z dnia 30 października 2014r. wskazał, że obniża stawkę dobową najmu z kwoty 220,00 zł netto do kwoty 180,00 zł netto, w związku z czym wartość najmu pojazdu opiewa na kwotę 7783,44 zł, zaś do zapłaty po potraceniu wypłaconej kwoty 2706,00 zł, pozostaje kwota 5077,44 zł.

Decyzją z dnia 17 lutego 2015r. strona pozwana ustaliła dopłatę w wysokości 984,00 zł. Strona pozwana pokryła koszty najmu samochodu zastępczego w łącznej wysokości 3690,00 zł brutto. Pozwana uznała okres najmu 20 dni, uwzględniając czas od dnia wynajęcia samochodu tj. 1 października 2014r. do dnia wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania i wypłaty odszkodowania w dniu 21 października 2014 r. Ponadto pozwana dokonała weryfikacji stawki dobowej czynszu najmu ostatecznie z kwoty 220,00 zł do 150,00 zł netto.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu k. 12;

- oświadczenie poszkodowanego k. 11;

- Faktura VAT (...) k. 14;

-umowa cesji wierzytelności k. 13;

- korespondencja pomiędzy stronami k. 15, 16, 17,19;

Maksymalna rynkowa stawka najmu zastępczego samochodu klasy C w Kotlinie K. w IV kwartale 2014r. wynosi 140 zł netto/dobę. Średnia rynkowa stawka najmu zastępczego samochodu klasy C w Kotlinie K. w IV kwartale 2014r. wynosi 120 zł netto/dobę. Dla ustalenia tych stawek przyjęto ceny transakcyjne dla okresu najmu pojazdu do 30 dni i bez limitu kilometrów. Stawka najmu jest zależna od ilości dni i jest ona mniejsza im okres najmu jest dłuższy. Okres wynajmu 28 dni jest klasyfikowany przez firmy jako okres wynajmu w przedziale od 10 do 14 dni, do 30 dni i stąd proponowana jest odpowiednia obniżona stawka najmu. Średnia rynkowa stawka najmu zastępczego samochodu klasy C w K. w IV kwartale 2014r. na okres do 30 dni wynosi 120 zł netto/dobę, zaś w okresie do 3 dni 156,67 zł netto/dobę. Średnia rynkowa stawka najmu zastępczego samochodu klasy C w pobliżu Kotliny K. w IV kwartale 2014r. na okres do 30 dni wynosi 120 zł netto/dobę, zaś na okres do 3 dni 152,5 zł netto/dobę.

Dodatkowy koszt podstawienia i odbioru pojazdu z firm działających na terenie Kotliny K. do miejsca zamieszkania poszkodowanego tj. D., ul. (...) w zależności od wybranej firmy może wynieść jednorazowo ok. 120 zł netto.

Dowód:

- opinia biegłego z zakresu techniki pojazdów samochodowych J. B. k. 58 – 62;

- pisemne wyjaśnienia do opinii k. 78 – 80.

W tak ustalonym stanie faktyczny Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w nieznacznej części tj. co do kwoty 295,20 zł obejmującej wyłącznie koszt podstawienia i odbioru auta do miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Według art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny, wynikający z art. 822 § 1 k.c., charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzają w odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. - dalej: "ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych" lub "u.u.o."). W myśl tych przepisów, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza (art. 436 § 1 zdanie pierwsze lub art. 436 § 1 zdanie drugie k.c.). Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem wszelkich pojazdów mechanicznych oparta została na zasadzie ryzyka (art. 436 k.c. w związku z art. 435 k.c.). Uzasadnieniem tej zaostrzonej odpowiedzialności jest przede wszystkim szczególne i wzmożone niebezpieczeństwo jakie wiąże się z użyciem tych środków komunikacji.

W tak ukształtowanej odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego przesłanki stanowią powstanie szkody w mieniu lub na osobie, spowodowanie szkody przez ruch mechanicznego środka komunikacji, oraz związek przyczynowy między szkodą a ruchem pojazdu. Szkoda wywołująca odpowiedzialność z tytułu ryzyka musi być wyrządzona przez ruch mechanicznego środka komunikacji. Ponadto pomiędzy działaniem sprawcy szkody a skutkiem tego działania musi zachodzić związek przyczynowy (opisany w art. 361 kc). W Świetle tego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swojego działania.

Szkodą w mieniu jest wszelki uszczerbek majątkowy. Przy ustaleniu wysokości szkody należy posługiwać się przyjętą w piśmiennictwie i orzecznictwie teorią różnicy. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości szkody zestawia się obecną wartość samochodu z tą, jaką by on przedstawiał gdyby nie było wypadku (tak, G. Bieniek, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006 str.140). Zasada pełnego odszkodowania w ujęciu kodeksu cywilnego przejawia się w tym, że naprawienie szkody obejmuje zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści które mógł osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.

Podkreślić należy, że zgodnie poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 8 września 2004r., w sprawie IV CK 672/03 za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania . Okoliczność, iż koszty wynajęcia pojazdu zastępczego przekroczyły cenę nowego samochodu, nie może automatycznie przesądzać o istnieniu przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiaru szkody.

W oparciu o powołane orzeczenia należało stwierdzić, że pełne odszkodowanie w niniejszej sprawie obejmować powinno rzeczywiście poniesione i uzasadnione koszty najmu pojazdu. Powód domagał się zasądzenia kwoty 5501,04 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 28 dni a także zwrotu kosztów podstawienia i odbioru pojazdu z miejsca zamieszkania poszkodowanego. Podkreślić jednak należy, że powód nie dokonał szczegółowego wyliczenia dochodzonej kwoty, a jednocześnie sprzeczna jest ona ze stanowiskiem powoda zawartym w odwołaniu od decyzji ubezpieczyciela z dnia 23 grudnia 2014r. W piśmie tym powód ograniczył bowiem wysokość stawki dobowej do kwoty 180 zł netto za dobę, domagając się łącznie wynagrodzenia w kwocie 7783,44 zł, w tym (180 zł x 28 dni = 5040,00 zł netto, zaś z podatkiem VAT 23% 6199,20 zł, plus koszty podstawienia i odebrania auta zastępczego tj. 2 x792,12 zł brutto), stąd do zapłaty według wyliczeń powoda pozostała kwota 5077,44 zł (7783,44 zł – 2706,00 zł). Z treści pozwu nie wynika, dlaczego powód domaga się zapłaty kwoty 5501,04 zł, w dalszej części pozwu powód wskazał zaś, że jego roszczenie wynosi 6519,00 zł (7 strona pozwu). Zatem nie sposób wyjaśnić, skąd wynika dochodzona pozwem kwota 5501,04 zł. Ponadto należy zauważyć, że powód błędnie liczy czas trwania najmu, skoro pojazd został oddany w najem w dniu 1 października 2014r. i zwrócony w dniu 28 października 2014r. to czas najmu wynosił 27 dni, a nie jak wskazuje powód 28 dni, chyba, że powód naliczył stawkę jak za całą dobę w związku z tym, że odbiór auta nastąpił o godz. 20. Tego jednak powód nie wyjaśnił, jak liczona jest doba w prowadzonej przez niego wypożyczalni tj. od której do której godziny, nie wynika to też z treści umowy.

Celem ustalenia średniej stawki najmu pojazdu zastępczego w IV kwartale 2014r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu techniki pojazdów samochodowych. Z ustaleń dokonanych przez biegłego sądowego w opinii oraz jej pisemnych wyjaśnieniach wynika, że średnia stawka najmu pojazdu zastępczego w Kotlinie K. w okresie do 30 dni wynosi 120 zł netto/ dobę, zaś w okresie do 3 dni 152,50 zł netto/dobę.

Słusznie więc strona pozwana zakwestionowała wysokość stawki przyjętej przez powoda pierwotnie w wysokości 220 zł netto, następnie obniżonej do kwoty 180,- zł netto w odwołaniu od decyzji ubezpieczyciela. Powszechnie znana jest przy tym praktyka, że najem pojazdu na okres dłuższy jest podstawą do obniżenia stawki dobowej. Podkreślić należy, że w umowie strony nie określiły czasu trwania najmu, pomimo że taka rubryka w tabeli zawierającej wzorzec postanowień umownych figuruje. Błędne jest więc stanowisko powoda, że w odniesieniu do przedmiotowej umowy należało stosować najwyższe stawki dotyczące krótkotrwałego najmu pojazdu zastępczego.

Z tego też względu Sąd podzielił stanowisko pozwanej, że stawka ustalona przez powoda ostatecznie na kwotę 180,00 zł netto była zawyżona, zarówno w odniesieniu do najmu krótkoterminowego, jak i długoterminowego. Nie bez znaczenia są przy tym okoliczności zawarcia umowy najmu z poszkodowanym. Niewątpliwe w sytuacji, gdy korzystający z pojazdu zastępczego nie miał obowiązku pokrywać kosztów najmu tego samochodu, nie interesowały go warunki, na jakich zawarta została umowę z wynajmującym. Tymczasem wskutek zawarcia pomiędzy powodem a poszkodowanym umowy cesji wierzytelności przysługującej mu wobec ubezpieczyciela z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, powód jako wynajmujący i cesjonariusz, realizował interesy usługodawcy i usługobiorcy. Oczywistym więc było, że powód jako usługodawca miał interes w jak najkorzystniejszym dla siebie ustaleniu kosztów najmu pojazdu zastępczego, których – zgodnie z umową cesji – mógł dochodzić od ubezpieczyciela. Jednocześnie usługobiorca – cedent wierzytelności z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy, nie miał faktycznego interesu w dążeniu do obniżenia stawek zaproponowanych przez powoda, gdyż dla niego dogodne było to, że nie musiał tymczasowo, do czasu dokonania likwidacji szkody, pokrywać tych wydatków z własnych środków. Jednocześnie ubezpieczyciel nie miał żadnego wpływu na wybór oferty najmu pojazdu zastępczego dokonany przez poszkodowanego.

Okoliczności te obligowały Sąd do wnikliwej analizy warunków umowy najmu pojazdu zastępczego zawartej pomiędzy powodem a poszkodowanym. Zdaniem Sądu stawka czynszu przewidziana w tej umowie była rażąco wygórowana. Z tego powodu Sąd przyjął zarzuty strony pozwanej za słuszne i ustali, że zasadnym było dokonanie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego według stawki uznanej przez pozwaną, czyli 150 zł netto tj. 184,50 zł brutto za dobę. Stawka uzna przez stronę pozwana przewyższa o 10 zł maksymalną stawkę najmu pojazdów obowiązującą w IV kwartale 2014r. w Kotlinie K. przy najmie na okres do 30 dni i znajduje się w górnej granicy średniej stawki dotyczącej krótkoterminowego do 3 dni najmu pojazdów obowiązującej w IV kwartale 2014r. w Kotlinie K.. Stąd zdaniem Sąd stawka ta jest odpowiednia.

Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego w szczególności art. 362 k.c. poszkodowany zobowiązany jest do minimalizacji szkody, zatem bierność poszkodowanego w negocjacjach z powódką co do wysokości stawek najmu oraz innych kosztów zawartych w tej umowie może być potraktowana jako przyczynienie się do zwiększenia szkody (por. wyrok SN z 1 września 1970 r., II CR 371/70, LexisNexis nr 296057, OSNCP 1971, nr 5, poz. 93, z omówieniem A. Szpunara i W. Wanatowskiej, NP 1972, nr 3, s. 442).

Jak już wyżej wskazano, strona pozwana w ramach umowy ubezpieczenia z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych sprawcy szkody ponosi odpowiedzialność za rzeczywiście poniesione i uzasadnione koszty najmu pojazdu. Skoro z opinii biegłego obejmującej analizę istniejących ówcześnie ofert rynkowych wynikało, że poszkodowany miał możliwość wynająć pojazd zastępczy za stawkę w granicach od 120 do 156 zł netto, bezkrytyczne zaakceptowanie stawki zaproponowanej przez powoda w wysokości 220,00 netto zł stanowiło ze strony poszkodowanego przyczynienie się do powstania szkody. Niewątpliwie bierne zachowanie poszkodowanego, niedopełnienie obowiązku przeanalizowania umowy przedłożonej mu przez powoda do podpisu, brak staranności w ustaleniu rzeczywistych, pełnych kosztów najmu, w tym kosztów podstawienia i odebrania pojazdu, należało potraktować jako jego przyczynienie się zwiększenia rozmiaru szkody. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego bierne zachowanie się poszkodowanego, umożliwiające dokonywanie nadużyć albo stwarzające dla nich okazję, w normalnym rozwoju wydarzeń nie powoduje szkody.

Podobnie należało ocenić bezkrytyczną akceptację kosztów podstawienia i odebrania samochodu zastępczego, które nie zostały w umowie jednoznacznie oznaczone nawet w odniesieniu do stawki za 1 km. Przyjmując, że zgodnie z opinią biegłego koszt podstawienia auta zastępczego do miejsca zamieszkania poszkodowanego z wypożyczalni dostępnych na terenie Kotliny K. i okolic wynosiłby ok. 120 zł netto, to koszt ten za podstawienie i odebranie auta wyniósłby łącznie 240 zł netto (2x 120 zł), tj. 295,20 zł brutto. W tym więc zakresie powództwo podlegało uwzględnieniu. Pozostałe koszty podstawienia i odebrania samochodu zastępczego, jako rażąco zawyżone i bezzasadnie poniesione, należało wobec strony pozwanej oddalić. Strona pozwana odpowiada bowiem za uzasadnione koszty najmu, poszkodowany miał możliwość i powinien poszukać tańszego usługodawcy lub też wynegocjować u powoda korzystniejsze warunki umowy. Jego bierność i zaakceptowanie bez zastrzeżeń umowy przedłożonej przez powoda niewątpliwie stanowiło przyczynienie się do zwiększenia szkody. Zatem strona pozwana nie powinna być obciążona kosztami przekraczającym normalne, średnie koszty najmu pojazdu zastępczego według stawek obowiązujących w pobliżu miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Słuszne było także stanowisko strony pozwanej odnoszące się do określenia czasu trwania najmu pojazdu zastępczego. Strona pozwana bowiem już w dniu oględzin pojazdu poinformowała poszkodowanego, że szkoda ma charakter szkody całkowitej. Poszkodowany wiedział więc już 1 października 2014 r., że będzie zmuszony dokonać zakupu innego pojazdu. W dniu 15 października 2014 r. pozwana uzyskała ofertę zakupu uszkodzonego wraka za cenę 1450 zł, informując o tym niezwłocznie poszkodowanego. Zatem już w dniu 15 października 2014r. poszkodowany mógł sprzedać wrak pojazdu. Ostatecznie poszkodowany otrzymał odszkodowanie w kwocie 5405,00zł w dniu 21 października 2014r., a zatem uzasadniony okres najmu pojazdu licząc od dnia 1 października 2014r. do dnia 21 października 2014r. wynosił 20 dni. Decyzja o wysokości przyznanego poszkodowanemu odszkodowania wydana została już w dniu 20 października 2014r. Z tego też względu w pełni uzasadnione było korzystanie przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego w okresie do dnia wypłaty odszkodowania. Poszkodowany bowiem już od dnia 1 października 2014r. powinien był poszukiwać odpowiedniej oferty na zakup innego pojazdu. Podkreślić należy, że kalkulacja i wycena szkody dokonane zostały w dniu 15 października 2014r., a zatem poszkodowany od daty tej wiedział również, jak kształtuje się wysokość należnego mu odszkodowania.

Z tego też względu, Sąd uznał, że słusznie strona pozwana zakwestionowała wysokość stawki za najem samochodu zastępczego oraz uzasadniony okres korzystania przez poszkodowanego z tego pojazdu, przyjmując że stawka ta powinna wynosić 150 zł netto/dobę, a okres najmu 20 dni. Z tego też względu powództwo w części dotyczącej kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres dalszych 8 dni i według wyższej stawki podlegało oddaleniu.

W ocenie Sądu poszkodowany w sposób nienależyty wykonał swoje obowiązki, gdyż pomimo otrzymania odszkodowania w dniu 21 października 2014r., a także po uzyskaniu możliwości zbycia wraku już w dniu 15 marca 2014r. nie dokonał on niezwłocznego zwrotu wypożyczonego samochodu i korzystał z niego jeszcze przez dalszy okres 7 dni.

W tych okolicznościach nie sposób przyjąć, że koszty najmu pojazdu zastępczego w okresie od 21 października 2014r. do 28 października 2014r. były uzasadnione.

Mając powyższe na uwadze uwzględniono powództwo w części przyjmując, że uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego powinny wynosić 3690,00 zł brutto (20 dni x 184,20 zł), zaś uzasadnione koszty podstawienia i odebrania auta z miejsca zamieszkania poszkodowanego wynoszą 295,20 zł brutto. Ponieważ strona pozwana koszty te zapłaciła do kwoty 3690,00 zł do zapłaty pozostała kwota 295,20 zł.

Jednocześnie Sąd orzekł o należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia w oparciu o art. 481 § 1 k.c., 455 k.c. oraz art. 817 k.c. i 14 ust. 1 uoc w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przedmiotowej sprawie powód pismem z dnia 29 października 2014 r., wezwał pozwaną do zapłaty kwoty objętej fakturą. Pozwana już w dniu 30 października 2014r. wydała decyzję o wypłacie odszkodowania w kwocie 2706,00 zł. Zatem termin 30 dni na naprawienie szkody upływał w dniu 29 listopada 2014 r., stąd odsetki ustawowe za opóźnienia należały się powodowi od dnia następnego tj. od dnia 30 listopada 2014r. (tak też wskazano w pozwie).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Dokonano stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu przyjmując, że powód wygrał postępowanie w 5,36 %. Na łączne koszty postępowania obu stron w wysokości 6461,20 zł składały się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 276,00 zł; kwota 34,00 zł tytułem opłat skarbowych od pełnomocnictw ( 2 x 17 zł), kwota 4800,00 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocników (po 2400,00 zł każdy) oraz 1351,20 zł wydatki związane z wynagrodzeniem biegłego. Zgodnie z wynikiem postępowania powód powinien pokryć koszty w 94,64 % a zatem co do kwoty 6114,88 zł, a strona pozwana w 5,36% tj. co do kwoty 346,32 zł. Skoro pozwana pokryła koszty w łącznej kwocie 3217,00 zł (2417 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 800,- zł zaliczka na wydatki związane z wydaniem opinii), to powód zobowiązany jest zwrócić stronie pozwanej kwotę 2870,68 zł (3217,00 zł – 346,32 zł).

Sąd obciążył również powoda brakującymi kosztami sądowymi w wysokości 551,20 zł. Należy wskazać, że koszty opinii sporządzonej przez biegłego sądowego wyniosły 1351,20 zł i tym samym przewyższały kwotę zaliczki pobranej od strony pozwanej kwocie 800,00 zł. Wobec tego, należności biegłego zostały pokryte częściowo z wydatków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku.