Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kłodzku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Daria Ratymirska

Protokolant: p. o. prot. sąd. Oliwia Zielińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2019 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa M. O. i A. O.

przeciwko J. C.

o zapłatę kwoty 11620 zł

oraz z powództwa wzajemnego J. C.

przeciwko M. O. i A. O.

o zapłatę kwoty 18250 zł

I.  umarza postępowanie w zakresie powództwa głównego co do żądania zapłaty kwoty 1784,44 zł;

II.  zasądza od pozwanego J. C. na rzecz powodów M. O. i A. O. solidarnie kwotę 9835,56 zł (dziewięć tysięcy osiemset trzydzieści pięć złotych 56/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26.05.2018 r. do dnia zapłaty;

III.  oddala powództwo wzajemne;

IV.  zasądza od pozwanego J. C. na rzecz powodów M. O. i A. O. solidarnie kwotę 4740,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

V.  zasądza od powoda wzajemnego J. C. na rzecz pozwanych wzajemnych M. O. i A. O. solidarnie kwotę 3600 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, wywołanego powództwem wzajemnym;

VI.  nakazuje uiścić na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kłodzku:

- powodom M. O. i A. O. solidarnie kwotę 146,69 zł;

- pozwanemu J. C. kwotę 831,23 zł,

tytułem wydatków, poniesionych w postępowaniu tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego.

(...)

UZASADNIENIE

M. O. i A. O. wnieśli pozew przeciwko J. C. o zapłatę kwoty 11.620 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26.05.2018r. do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za zniszczony materiał budowlany oraz niezbędne do poniesienia koszty związane z usunięciem wad w wykonanych przez pozwanego robotach na podstawie umowy o dzieło zawartej w czerwcu 2017r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, przyznał, że na podstawie ustnej umowy zobowiązał się wykonać na rzecz powodów roboty budowlane na ich nieruchomości, położonej w S., polegające na wykonaniu prac ziemnych i brukarskich, oraz, że prace te nie zostały wykonane w całości. Zaprzeczył, aby zostały wykonane wadliwie. Przyznał, że wykonane już prace musiały być poprawiane, ale w większości nie z powodu wadliwego ich wykonania, ale z powodu zmiany koncepcji po stronie powodów, powodowie zmienili bowiem zdanie co do rodzaju kostki do położenia, co zwiększało koszt położenia w zakresie robocizny. Ostatecznie doprowadziło to o zakończenia współpracy z ważnego powodu, jakim był brak zdecydowania po stronie powodów. Pozwany zarzucił, że wykonał blisko połowę prac z pierwotnych ustaleń. Z umówionego wynagrodzenia otrzymał jednak nie połowę, a jedynie 2000 zł, zaledwie 8% umówionej kwoty 25000 zł. Ponadto, pozwany poświęcił sporo czasu i pracy na wyładowanie kostki brukowej, co nie było przedmiotem pierwotnej umowy. W trakcie wykonywanych prac pojawiały się też prace dodatkowe, które nie były objęte pierwotną umową, a które pozwany wykonał, jak znaczne powiększenie powierzchni stawu, odbieranie materiałów. Pozwany wycenił wszystkie wykonane usługi na 20.250 zł, z czego zapłacone zostało jedynie 2000 zł. W tym zakresie pozwany wystąpił z powództwem wzajemnym, żądając od pozwanych M. O. i A. O. solidarnie zapłaty kwoty 18.250 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia26.05.2018r. Podał, że na dochodzoną kwotę składa się: kwota 10.000 zł, tytułem wynagrodzenia za wykonanie połowy prac z pierwotnej umowy, kwota 450 zł, za położenie innej kostki, niż pierwotnie ustalona, kwota 2200 zł za wyładowanie kostki brukowej, kwota 3600 zł za pogłębienie stawu, kwota 2000 zł za pozostałe usługi, świadczone ponad umowę, jak m.in. kaucja za palety czy odbiór materiałów.

Powodowie – pozwani wzajemni wnieśli o oddalenie powództwa wzajemnego. Przyznali, że na poczet umówionego wynagrodzenia w kwocie 25.000 zł zapłacili 2000 zł, która to kwota w pełni pokrywa wynagrodzenie należne za część robót, wykonanych przez pozwanego, które są niewadliwe i przydatne. Podnieśli, że pozwany-powód wzajemny nigdy nie przedstawił im żadnej faktury, obejmującej kwoty, których się domaga i nigdy wcześniej takiego żądania nie zgłaszał. Podnieśli, że nie może on oczekiwać wynagrodzenia za roboty wadliwe, nadające się wyłącznie do rozbiórki. Wskazali, że umówione wynagrodzenie miało charakter ryczałtowy i brak jest postaw do jego podwyższania. Zaprzeczyli zarazem, aby doszło do wzajemnych uzgodnień co do jakichś dodatkowych prac czy zmiany sposobu wykonania przedmiotu zamówienia. Podnieśli, że to pozwany-powód wzajemny dokonał obmiaru robót i wskazał, jakie ilości poszczególnych rodzajów kostki brukowej należy kupić. On też organizował jej transport i rozładunek i nigdy nie wspominał o żadnych dodatkowych kosztach. Podnieśli, że to również z jego inicjatywy nastąpiła zmiana koncepcji w ułożeniu kostki na proste formy, sugerowane przez pozwanego. Podnieśli, że pozwany-powód wzajemny nie wykonał ponad połowy robót, a to co zrobił jest wadliwe, położony częściowo bruk nadaje się jedynie do rozbiórki. Według powodów-pozwanych wzajemnie tylko pogłębienie stawu zostało wykonane w miarę poprawnie i zapłacona kwota 2000 zł jest stosownym wynagrodzeniem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie ustnej umowy o dzieło zwartej w czerwcu 2017r. pozwany J. C. zobowiązał się wykonać na rzecz powodów roboty budowlane na ich nieruchomości, położonej w S., polegające na wykonaniu prac ziemnych i brukarskich, w tym wykopaniu i powiększeniu stawu, obłożeniu go płytami ażurowymi oraz położeniu kostki brukowej na powierzchni ok. 430 m2 wraz z obrzeżami, po wcześniejszym wyrównaniu terenu. Roboty miały zostać wykonane do końca 2017r. Na podstawie wyliczonych przez pozwanego ilości, powodowie kupili niezbędny do wykonania robót materiał budowlany za cenę 28.329,01 zł. Pozwany wycenił swoje usługi na 25.000 zł, z czego powodowie zapłacili na jego rzecz 2.000 zł.

Dowód:

faktura VAT nr (...) z 7.11.2017r. k-11-12

zeznania powodów – pozwanych wzajemnych k-81v.-82

zeznania pozwanego – powoda wzajemnego k-99v.-100

Pozwany przystąpił do wykonywania prac, ale ich nie zakończył. Część robót została wykonana wadliwie i mimo prac poprawkowych nie zostały doprowadzone do należytego stanu. Wobec wykonywania robót w sposób wadliwy, powodowie wskazywali na usterki i domagali się usunięcia wad. W kwietniu 2018r. pozwany odmówił kontynuowania robót i przestał się kontaktować z powodami. Pismem z dnia 16.05.2018r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 11.620 zł, proponując jednocześnie polubowne załatwienie sprawy poprzez wykonanie przez pozwanego robót wyłącznie ziemnych, polegających na wyrównaniu terenu i wykonaniu wykopów pod kostkę, co zwalniałoby go od obowiązku zapłaty. W piśmie zostało zawarte oświadczenie o odstąpieniu od umowy przez powodów wobec jednoznacznego stanowiska pozwanego, że nie będzie kontynuował robót. Pismo pozostało bez odpowiedzi.

Dowód:

wydruk SMS z 9.4.2018r. k-9-10

pismo powodów z 16.5.2018r. k-7-8

częściowo zeznania świadków: G. B. k-80v.-81, R. C. k-81

zeznania powodów– pozwanych wzajemnych k-81v.-82

W ramach realizacji umowy, pozwany wykonał prace ziemne, polegające na powiększeniu istniejące stawu, z wywiezieniem ziemi za płot na sąsiednią działkę, po rozebraniu dwóch przęseł płotu betonowego. W trakcie tych prac pozwany uszkodził słupek żelbetowy.

Zlecając pozwanemu powiększenie istniejącego stawu, powodowie nie określili konkretnie, jakie wymiary ma mieć staw oraz jaka ma być jego głębokość. Staw został wykopany pod nadzorem powodów.

Pozwany wykonał zabezpieczenie korony stawu za pomocą dwóch rzędów płyt ażurowych na powierzchni 76,80 m2 (kupiono 320 szt. płyt). Zgodnie z koncepcją powoda, wypełnił zaprawą piaskowo – cementową płyty górne poziome, a płyty pochyłe ułożył bezpośrednio na skarbie stawu, mocując je do skarpy prętami zbrojeniowymi, co było rozwiązaniem niewłaściwym, niezapewniającym długotrwałego zabezpieczenia ukośnych płyt przed przemieszczeniem.

Pozwany miał wykonać nawierzchnię z kostki brukowej położonej na powierzchni 427,58 m2, podbudowę pod kostkę o łącznej grubości warstw 30 cm, montaż 200 mb obrzeży chodnikowych, stanowiących obramowanie nawierzchni z kostki oraz wygradzających opaskę żwirową wokół budynku i wydzielających rabatki wzdłuż płotu wschodniego i zachodniego posesji.

Zobowiązał się w ramach umowy wykonać także prace ziemne, polegające na wyrównaniu terenu, poprzez plantowanie mechaniczne, obsadzenie palisady (28,87 mb) z bloczków 16,5x11/40 cm, stanowiących obudowę stopni schodowych.

Ze zleconych 427,58 m2 kostki, pozwany ułożył 32,48 m2 kostki na tarasie i stopniu przy wejściu do domu, co stanowi 7,59% zleconej powierzchni. Układanie kostki na tarasie nie zostało ukończone, nie ułożono kostki wzdłuż ściany budynku, jak również nie ułożono kostki wokół palisady, stanowiącej schody do budynku, nie ułożono również kostki, jako wypełnienia schodów. Ponadto, spoiny między kostkami nie zostały zapiaskowane. Ułożona powierzchnia kostki na tarasie posiada szereg wad, polegających na widocznym pofalowaniu, występujących nierównościach, lokalnym braku prostoliniowości. Wykonane prace nadają się w całości do rozbiórki i przełożenia. Ok. 5% materiałów (kostki avanti 1,39 m2) uległo zniszczeniu podczas docinania.

Pozwany zakończył prace polegające na ułożeniu kostki na podeście schodowym od strony wschodniej budynku przy wejściu głównym, jednakże wysokość stopnia jest niezgodna z prawidłowymi zasadami kształtowania geometrii schodów, podest został wykonany wadliwie. Ok. 5% materiałów (kostki) zostało uszkodzone podczas docinania.

Wykonał korytowanie pod kostkę i podbudowę z tłucznia na powierzchni 301,98 m2, co stanowi 70,62% zleconej powierzchni.

Ze zleconych do wykonania palisad prostokątnych na długości 28,88 mb wykonał 22,08 mb (76,45%) – nieprawidłowo na całej długości. Elementy palisad zostały zamontowane za pomocą zaprawy piaskowo – cementowej, nie posiadającej wytrzymałości, oraz nie zastosowano właściwie wykonanych odbojów, utrzymujących elementy palisady w pionie i stabilizujących je przed przemieszczeniami. Ponadto, niezakończenie prac przez pozwanego, nie ułożenie kostek nawierzchni przyległej do palisad stworzyło dodatkowo sytuację braku zabezpieczenia palisady przed przechyłem. Przy wejściu głównym elementy palisady zostały dodatkowo ułożone nieprostoliniowo. Wadliwość wynika z wykonania palisady niezgodnie z technicznymi warunkami wykonania i odbioru robót. Prace te powinny być wykonane prawidłowo, od nowa. W wyniku rozbiórki i ponownego montażu elementów palisady ok. 20% elementów należy uzupełnić nowymi, gdyż w trakcie rozbiórki mogą ulec uszkodzeniu, są one również zabrudzone zaprawą, co przy ich porowatej strukturze nie pozwoli na skuteczne oczyszczenie, ponadto część elementów została niepotrzebnie docięta.

Ze zleconych do wykonania 200 mb obrzeży chodnikowych pozwany wykonał dwa odcinki o dł. 28 i 31 mb, jako przegrody, dzielące rabaty ogrodowe wzdłuż płotu betonowego. Poprawnie zamontowane obrzeża stanowią 29,50% zleconej ilości. Pozostałe obrzeża – dwa odcinki o łącznej dł. 97,02 mb, zostały wykonane wadliwie i powinny być ponownie ułożone po uprzednim zdemontowaniu. Wykonując obrzeża na tych odcinkach pozwany nie zapewnił właściwego fundamentowania, dlatego wiele obrzeży jest niestabilnych i nie stanowi właściwego oporu dla nawierzchni kostkowej. Obrzeża ułożył na podbudowie z zaprawy o różnej grubości i obłożył skośnie za pomocą zaprawy. Zastosowana zaprawa nie posiada żadnej klasy wytrzymałości. Konieczność demontażu i wykonania od nowa obrzeży na tych odcinkach skutkować będzie dodatkowymi pracami rozbiórkowymi, wykonaniem nowej podbudowy z wibrowanego kruszywa pod fundamentem, wykonaniem nowego fundamentu z betonu B15 wraz z oporem. Ok. 50% obrzeży nie będzie nadawało się do ponownego użytku, co dodatkowo zwiększy koszt naprawy. Ponadto, wykonane obrzeża mają liczne uszczerbienia, wynikające z ich przycinania lub osadzania oraz braku wykończenia. Niektóre obrzeża ustawione były pod kątem, co było również niezgodne z technicznymi warunkami wykonania i odbioru robót.

Wartość nakładów na ponowny montaż wadliwie wykonanych przez pozwanego robót, tj. wymianę obrzeży, palisad, kostki na tarasie i stopniu wejścia głównego, obejmujących również rozbiórkę i wywóz wraz z utylizacją gruzu budowlanego, powiększonych o konieczne do zakupu nowe materiały budowlane, a także nakładów na naprawę rozebranego przez pozwanego ogrodzenia betonowego (dwóch przęseł), wynosi 9853,56 zł.

Dowód:

opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa Z. K. k-109 i nast., 182 i nast.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 627 kc, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie (art. 636 § 1 kc). Zamawiający może dochodzić od wykonawcy na zasadach ogólnych roszczeń odszkodowawczych (odpowiedzialność kontraktowa – art. 471 kc). Szkoda obejmuje tu m.in. stratę, spowodowaną koniecznością wykonania zastępczego.

Na podstawie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa Z. K. Sąd ustalił rodzaj, ilość i wartość materiałów budowlanych, zniszczonych lub uszkodzonych przez pozwanego – powoda wzajemnego w trakcie wykonywania robót na podstawie umowy, zawartej z powodami w czerwcu 2017r., oraz jakość wykonanych przez niego robót, zakres występujących wad i wysokość kosztów, niezbędnych do ich usunięcia. Wartość nakładów na ponowny montaż wadliwie wykonanych przez pozwanego robót, tj. wymianę obrzeży, palisad, kostki na tarasie i stopniu wejścia głównego, obejmujących również rozbiórkę i wywóz wraz z utylizacją gruzu budowlanego, powiększonych o konieczne do zakupu nowe materiały budowlane, a także nakładów na naprawę rozebranego przez pozwanego ogrodzenia betonowego (dwóch przęseł), wynosi 9853,56 zł. Suma ta stanowi wysokość odszkodowania należnego powodom, z tytułu odpowiedzialności za nienależyte wykonanie przez pozwanego umowy. Zarazem brak jakichkolwiek podstaw do zasądzenia odszkodowania, w kwocie wyliczonej przez biegłego netto. Zlecając wykonanie zastępcze odrębnemu podmiotowi, przedsiębiorcy świadczącemu tego typu usługi, powodowie będą musieli zapłacić wynagrodzenie w kwocie, obejmującej także podatek VAT. Bez znaczenia jest przy tym kwestia, czy w ramach umowy strony umówiły się na wynagrodzenie netto czy brutto, skoro niniejsza sprawa z powództwa głównego nie dotyczy żądania zapłaty wynagrodzenia za wykonane dzieło, a odszkodowania za niewykonanie umowy, które obejmuje stratę, spowodowaną koniecznością wykonania zastępczego. Odsetki od kwoty 9853,56 zł zasądzono zgodnie z żądaniem powodów, mając na uwadze, że pismem z dnia 16.05.2018r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 11.620 zł, a wyznaczony termin minął bezskutecznie (art. 455 kc i art. 481 § 1 i 2 kc).

Wobec cofnięcia pozwu co do kwoty 1.784,44 zł, umorzono postępowanie w tej części, na podstawie przepisów art. 355 § 1 kpc w zw. z art. 203 § 1 kpc.

Powództwo wzajemne podlegało oddaleniu, jako nieudowodnione co do zasady i wysokości. Powód wzajemny domagał się zapłaty tytułem wynagrodzenia za wykonane usługi (które wycenił na 20.250 zł, z czego zapłacone zostało jedynie 2.000 zł). Podał, że na dochodzoną kwotę 18.250 zł składa się: kwota 10.000 zł, tytułem wynagrodzenia za wykonanie połowy prac z pierwotnej umowy, kwota 450 zł za położenie innej kostki, niż pierwotnie ustalona, kwota 2.200 zł za wyładowanie kostki brukowej, kwota 3.600 zł za pogłębienie stawu, kwota 2.000 zł za pozostałe usługi, świadczone ponad umowę, jak m.in. kaucja za palety czy odbiór materiałów.

Zgodnie z art. 632 § 1 kc, jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe (jak w niniejszej sprawie), przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Ponadto, zgodnie z art. 642 kc, przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. W rozpoznawanej sprawie nie doszło do wykonania umowy i oddania dzieła, co jednoznacznie wynika z opinii biegłego, jak również z bezspornych stanowisk stron. Ponadto, częściowo wykonane przez pozwanego roboty obarczone były tak istotnymi wadami, że można uznać, iż dzieło nie zostało w ogóle wykonane – nie ma miejsca prawnie doniosłe oddanie dzieła, tj. oddanie, skutkujące wymagalnością roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Niezależnie od bezpodstawności tego żądania, pozwany nie wykazał jego wysokości (art. 6 kc). Gołosłowne pozostały jego twierdzenia, jakoby strony umówiły prace dodatkowe za dodatkowym wynagrodzeniem. Niezależnie od powyższego, można przytoczyć w tym miejscu uwagę biegłego sądowego (choć kwestia ta nie była objęta zleceniem), że wyliczona przez powoda wzajemnego należność za wykonane prace – biorąc pod uwagę procentowe zaawansowanie robót w stosunku do zakresu, wynikającego z faktury VAT za kupione materiały, i ilości prac przedmiarowych - jest w sposób znaczny zawyżona, poprzez dowolną interpretację pozwanego; wartość oraz ilość tych prac nie jest stosownie udokumentowana, tak, jak cały zakres robót ziemnych, poza korytowaniem i wykopami pod ławy betonowe obrzeży i palisad, które to prace zostały wykonane wadliwie (k-119).

Mając powyższe na uwadze, orzeczono, jak w punktach I, II i III wyroku.

Orzeczenie o kosztach (pkt IV) oparto na przepisach art. 100 zd. 1 w zw. z art. 98§1 i 3 kpc, przyjmując, że powodowie A. i M. O. wygrali sprawę w 85%, rozdzielono stosunkowo koszty procesu. W Powodowie ponieśli koszty w kwocie 6215 zł (w tym: opłata od pozwu – 581 zł, wynagrodzenie pełnomocnika, będącego adwokatem, w stawce minimalnej – 3600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 2 x 17 zł, zaliczka na wynagrodzenie biegłego – 2000 zł). Pozwany J. C. poniósł koszty w kwocie 3617 zł (w tym: wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł). Łącznie koszty procesu, poniesione w sprawie przez strony, wyniosły 9832 zł. Zgodnie z wynikiem procesu powodowe powinni je ponieść w 15%, tj. w kwocie 1474,80 zł. Skoro faktycznie ponieśli je w wyższej kwocie, zasądzono na ich różnicę (6215 – 1474,80 = 4740,20).

Orzeczenie o kosztach w pkt V oparto na przepisie art. 98§1 i 3 kpc. Powód wzajemny, jako przegrywający sprawę, powinien zwrócić pozwanym wzajemnym koszty procesu, w skład których wchodzi wynagrodzenie pełnomocnika, będącego adwokatem, w stawce minimalnej – 3600 zł.

W toku postępowania Skarb Państwa poniósł wydatki na wynagrodzenie biegłego, ponad uiszczoną zaliczkę, w kwocie 977,92 zł (k-183, 198). Obciążono strony tymi kosztami zgodnie z wynikiem procesu (977,92 x 15% = 146,69 zł; x 85% = 831,23 zł), na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.