Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kłodzku

UZASADNIENIE

Powód T. P. domagał się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 1946,56 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 3 lutego 2022 r. oraz kosztami procesu, w uzasadnieniu pozwu wskazując, że 26 października 2021 r. doszło do zdarzenia drogowego, w którym uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...) należący do P. L. (1). Sprawca szkody był ubezpieczony u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W związku z likwidacją szkody poszkodowana na okres 16 dni od 26 października 2021 r. do 11 listopada 2021 r. wynajęła od powoda samochód zastępczy marki (...) o nr rej. (...), uzgadniając stawkę dobową w wysokości 200 zł + 23%VAT. Powód 12 listopada 2021 r. wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 4567,65 zł brutto (dzienna stawka 246,00 zł brutto x 16 dni + holowanie pojazdu 508,65 zł + czyszczenie i dezynfekcja pojazdu 123 zł brutto). Powód nabył wierzytelności przysługujące poszkodowanej wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu odszkodowania za szkodę wynikającą z konieczności najmu pojazdu zastępczego i pismem z 15 listopada 2021r. wezwał pozwaną do zapłaty. Strona pozwana uznała swoją odpowiedzialność co do zasady, lecz wypłaciła jedynie kwotę 2621,09 zł, odmawiając wypłaty pozostałej należności.

Strona pozwana (...) S.A. z siedzibą w S. w sprzeciwie od nakazu zapłaty z 22 sierpnia 2022r. w sprawie I Nc 1579/22 wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana przyznała, że wypłaciła powodowi odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2160 zł brutto, uznając okres 16 dni najmu przy zweryfikowanej stawce 135 zł brutto za dobę. Pozwana zarzuciła, że zaoferowała poszkodowanej bezgotówkową możliwość zorganizowania pojazdu zastępczego, a poszkodowana z oferty tej nie skorzystała, czym przyczyniła się do wzrostu wynikłej szkody. Ponadto pozwana zakwestionowała zasadność powództwa w zakresie kosztów czyszczenia i dezynfekcji pojazdu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

26 października 2021 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...) należący do P. L. (1). Poszkodowana prowadziła wówczas działalność gospodarczą – sklep z alkoholem. W prowadzeniu działalności pomagał poszkodowanej jej brat P. L. (2), który w dniu zdarzenia kierował pojazdem poszkodowanej. W wyniku zderzenia w pojeździe poszkodowanej doszło do urwania koła, pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy. P. L. (2) bezpośrednio po zdarzeniu bezskutecznie próbował dodzwonić się do ubezpieczyciela, żeby zgłosić szkodę i uzyskać pomoc. Konieczne wówczas było niezwłoczne usunięcie uszkodzonego pojazdu, gdyż utknął na wjeździe i Policja żądała od P. L. (2) jak najszybszego uprzątnięcia wraka. P. L. (2) znalazł firmę powoda w Internecie. Po telefonicznym zgłoszeniu powód w ciągu 15 min. zorganizował holowanie pojazdu poszkodowanej. P. L. (2) z miejsca zdarzenia pojechał lawetą wraz z uszkodzonym pojazdem do siedziby firmy powoda, gdzie zapytał o możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego. Do firmy powoda przyjechała P. L. (1) w celu zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego. Powód niezwłocznie zapewnił poszkodowanej pojazd zastępczy na czas trwania postępowania likwidacyjnego. P. L. (2) zgłosił szkodę w pojeździe mailowo w dniu 27 października 2021r. i otrzymał na swój adres mailowy potwierdzenie zgłoszenia. P. L. (2) nie otrzymał maila informującego o możliwości skorzystania z oferty ubezpieczyciela w zakresie zorganizowania pojazdu zastępczego, nie wykluczył, że taka wiadomość mogła zostać w folderze spam, do której nie zaglądał. Z poszkodowaną ani jej bratem ubezpieczyciel nie kontaktował się telefonicznie w sprawie możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego. Po ok. 4 – 5 dniach od szkody do P. L. (2) zadzwonił rzeczoznawca, żeby umówić się na oględziny uszkodzonego pojazdu. Samochód zastępczy był poszkodowanej niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej. P. L. (2) wynajętym samochodem woził towar do sklepu (...). Stron pozwana uznała szkodę częściową i wypłaciła poszkodowanej odszkodowanie z tytułu szkody w pojeździe w dniu 4 listopada 2021r. Pojazd został naprawiony. P. L. (1) zwróciła pojazd zastępczy w dniu 11 listopada 2021r. Pojazd był posprzątany i zatankowany zgodnie z umową.

Dowód:

- zeznania świadka P. L. (1) k. 80;

- zeznania świadka P. L. (2) k. 86 – 87;

Poszkodowana P. L. (1) zawarła 26 października 2021 r. z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego, na mocy której wynajęła od powoda samochód zastępczy marki B. (...) o nr rej. (...), a następnie na podstawie umowy najmu z 28 października 2021r. samochód zastępczy marki H. (...) nr rej. (...) uzgadniając (w obu umowach) stawkę dobową w wysokości 200 zł netto. Umowa najmu nie obciążała poszkodowanej wpłatą własną, kaucją, nie zawierała też limitu kilometrów. Zgodnie z umową rozliczenie najmu pojazdu miało nastąpić poprzez bezpośrednie rozliczenie się wynajmującego z ubezpieczycielem OC sprawcy szkody, tj. (...) S.A. w związku z kolizją drogową z 26 października 2021 r. Rozliczenie to obejmować miało wyłącznie uzasadniony czas braku możliwości korzystania przez najemcę z jego samochodu, a więc uzasadniony czas naprawy… Zgodnie z protokołami pojazd podstawiono w K. w dniu 26 października 2021r. o godz. 13.40, pojazd został odebrany 11 listopada 2021r. o godz. 10 w K..

Powód 12 listopada 2021 r. wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 4567,65 zł brutto obejmującą koszty najmu pojazdu w wysokości 3936,00 zł brutto za 16 dni najmu pojazdu przy stawce dobowej 200 zł netto, 508,65 zł brutto z tytułu kosztów holowania pojazdu oraz 123 zł brutto z tytułu kosztów czyszczenia i dezynfekcji antybakteryjnej pojazdu.

Powód T. P. zawarł z P. L. (1) 12 listopada 2021 r. umowę cesji wierzytelności, obejmującą prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego oraz holowania auta zgodnie z fakturą z OC 8/11/2021 przysługującą poszkodowanej wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu odszkodowania OC za szkodę likwidowaną przez (...) S.A. pod numerem (...).

Powód pismem z 15 listopada 2021 r., doręczonym pozwanej 19 listopada 2021 r. wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 4567,65 zł za fakturę nr (...) za wynajem auta zastępczego. Do pisma dołączono oryginał faktury VAT, kopię umów najmu, kopię umowy cesji, pełnomocnictwa, oświadczenia poszkodowanej o konieczności najmu auta zastępczego.

Strona pozwana pismem z 2 lutego 2022r. poinformowała powoda, że przyznała odszkodowanie wysokości 2419,14 zł + 50%VAT, w tym uwzględniono 461,09 zł brutto z tytułu kosztów holowania i 1958,05 zł brutto z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pismem z 8 lutego 2022r. pozwana poinformowała o dopłacie odszkodowania „201,95 zł – 50%VAT, jako uwzględnione koszt najmu pojazdu zastępczego w kwocie 201,95 zł brutto”.

Powód pismem z 9 lutego 2022r. wezwał pozwaną do zapłaty pozostałej należności wynikającej z faktury w kwocie 1946,56 zł.

Strona pozwana pismem z 18 marca 2022r. odmówiła wypłaty dalszej części odszkodowania, wyjaśniła że zaakceptowała okres najmu w całości, lecz zweryfikowała stawkę uznając ją w kwocie 135 zł brutto.

Okoliczności bezsporne.

W tak ustalonym stanie faktyczny Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w zasadniczej części.

Według art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny, wynikający z art. 822 § 1 k.c., charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzają w odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. - dalej: "ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych" lub "u.u.o."). W myśl tych przepisów, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza (art. 436 § 1 zdanie pierwsze lub art. 436 § 1 zdanie drugie k.c.). Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem wszelkich pojazdów mechanicznych oparta została na zasadzie ryzyka (art. 436 k.c. w związku z art. 435 k.c.). Uzasadnieniem tej zaostrzonej odpowiedzialności jest przede wszystkim szczególne i wzmożone niebezpieczeństwo jakie wiąże się z użyciem tych środków komunikacji.

W tak ukształtowanej odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego przesłanki stanowią powstanie szkody w mieniu lub na osobie, spowodowanie szkody przez ruch mechanicznego środka komunikacji, oraz związek przyczynowy między szkodą a ruchem pojazdu. Szkoda wywołująca odpowiedzialność z tytułu ryzyka musi być wyrządzona przez ruch mechanicznego środka komunikacji. Ponadto pomiędzy działaniem sprawcy szkody a skutkiem tego działania musi zachodzić związek przyczynowy (opisany w art. 361 kc). W Świetle tego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swojego działania.

Szkodą w mieniu jest wszelki uszczerbek majątkowy. Przy ustaleniu wysokości szkody należy posługiwać się przyjętą w piśmiennictwie i orzecznictwie teorią różnicy. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości szkody zestawia się obecną wartość samochodu z tą, jaką by on przedstawiał gdyby nie było wypadku (tak, G. Bieniek, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006 str.140). Zasada pełnego odszkodowania w ujęciu kodeksu cywilnego przejawia się w tym, że naprawienie szkody obejmuje zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści które mógł osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.

Podkreślić należy, że zgodnie poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 8 września 2004r., w sprawie IV CK 672/03 za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania . Okoliczność, iż koszty wynajęcia pojazdu zastępczego przekroczyły cenę nowego samochodu, nie może automatycznie przesądzać o istnieniu przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiaru szkody.

W oparciu o powołane orzeczenia należało podzielić pogląd powoda, że pełne odszkodowanie w niniejszej sprawie obejmować powinno rzeczywiście poniesione i uzasadnione koszty najmu pojazdu. Powód domagał się zasądzenia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 16 dni według stawki 200 zł netto, 246,00 zł brutto. W ocenie Sądu wskazana stawka nie została zawyżona, mając na uwadze ceny rynkowe obowiązujące na terenie Powiatu (...), gdzie doszło do powstania szkody i zawarcia umowy najmu. Strona pozwana uznała za zasadną stawkę 135 zł/dobę brutto za wynajęcie pojazdu klasy C, co jest w ocenie Sądu stawką rażąco zaniżoną. Podkreślić należy, że strona pozwana nie wykazała, że w sposób należyty i konkretny zaoferowała poszkodowanej pomoc w zorganizowaniu pojazdu zastępczego. Przesłanie na adres mailowy zgłaszającego szkodę abstrakcyjnych ulotek informacyjnych dotyczących możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego, bez potwierdzenia ich doręczenia, bez zaoferowania poszkodowanej konkretnej umowy najmu pojazdu zastępczego z terminem jej realizacji, nie może skutkować przyjęciem, że poszkodowana nie podjęła działań w celu minimalizacji szkody. Świadek P. L. (2) zaprzeczył, aby otrzymał widomość mailową dotyczącą możliwości zorganizowania poszkodowanej pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela, wskazał, że mogła widomość taka trafić do folderu spam w jego skrzynce mailowej, do którego nie zagląda. Świadek ten kategorycznie zaprzeczył, aby ktokolwiek ze strony pozwanej kontaktował się z nim telefonicznie bądź mailowo, aby zaoferować mu możliwość zorganizowania pojazdu zastępczego na dogodniejszych warunkach niż uczynił to powód. Jednocześnie świadkowie P. L. (1) i P. L. (2) wskazali, że pojazd zastępczy był im niezwłocznie niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej. P. L. (2) podkreślił, że w dniu zdarzenia musiał działać szybko, żeby uprzątnąć uszkodzony pojazd z drogi i wówczas miał trudności w zgłoszeniu szkody telefonicznie i uzyskaniu pomocy ubezpieczyciela sprawcy w tej kwestii.

Bezspornym w sprawie był czas trwania najmu przez 16 dni. Sporna była wyłącznie wysokość stawki. W ocenie Sądu powodowi należy się w całości odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego wyliczone według stawki 246,00 zł brutto (200 zł netto) za 16 dni, razem 3936,00 zł. Uzasadnione było również roszczenie dotyczące kosztów holowania w kwocie 508,65 zł, których pozwana nie kwestionowała, choć nie wypłaciła tej kwoty w całości w postępowaniu likwidacyjnym bez jakiegokolwiek uzasadnienia. W ocenie Sądu słusznie strona pozwana zakwestionowała zasadność żądania zasądzenia kwoty 123 zł brutto za czyszczenie i dezynfekcję pojazdu po zakończeniu najmu. Świadek P. L. (2) zeznał, że pojazd zgodnie z umową w chwili zwrotu był umyty i wyczyszczony.

Podkreślić należy, że powód zapewnił poszkodowanej pojazd zastępczy niezwłocznie po zgłoszeniu takiego zapotrzebowania i bez jakichkolwiek ograniczeń, na cały okres trwania postępowania likwidacyjnego, przejmując jednocześnie ryzyko związane z dochodzeniem od ubezpieczyciela zwrotu poniesionych kosztów z tym związanych.

Z powyższych względów Sąd uznał za zasadne żądanie zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego za okres 16 dni przy stawce 246,00 zł brutto oraz koszty holowania pojazdu 508,65 zł brutto, łącznie należne powodowi odszkodowanie powinno wynosić 4444,65 zł. Skoro strona pozwana zapłaciła te koszty do kwoty 2621,09 zł do zapłaty pozostała kwota 1823,56 zł.

Jednocześnie Sąd orzekł o należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia w oparciu o art. 481 § 1 k.c., 455 k.c. oraz art. 817 k.c. i 14 ust. 1 uoc w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przedmiotowej sprawie powód pismem doręczonym 19 października 2021 r., wezwał pozwaną do zapłaty kwoty objętej fakturą. Szkoda w tym zakresie powinna być naprawiona najpóźniej do dnia 19 listopada 2021r. Pozwana pozostawała więc w opóźnieniu od 20 listopada 2021r. A zatem roszczenie powoda o zasądzenie odsetek ustawowych od dnia 3 lutego 2022r. było pełni uzasadnione, a Sąd nie mógł orzekać ponad żądanie pozwu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., przyjmując że powód wygrał w proces w 94 % i poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 1117 zł, to należy mu się zwrot 94% tych kosztów od strony pozwanej tj. 1049,98 zł.