I C 603/23 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Kłodzku z 2024-02-08
UZASADNIENIE
Powodowie K. B. (1) i K. B. (2) domagali się zasądzenia kwoty 52304,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do zapłaty. Powodowie w żądaniu ewentualnym wnieśli o ustalenie, że umowa o Mieszkaniowy Kredyt Budowlano – Hipoteczny w złotych nr umowy: (...) zawarta 24 listopada 2015r. pomiędzy stronami jest nieważna. W uzasadnieniu pozwu podali, że zawarli z pozwanym bankiem umowę o Mieszkaniowy Kredyt Budowlano - Hipoteczny, zgodnie z którą całkowita kwota kredytu wynosiła 250 000 zł, zaś całkowity koszt kredytu 166 668,40 zł. Na dzień wniesienia pozwu powodowi spłacili łącznie 201202,05 zł, z czego część odsetkowa to dochodzona pozwem kwota 52304,96 zł. Według powodów § 3 ust 1 umowy zawiera niedozwoloną klauzulę umowną w zakresie zmiennego oprocentowania kredytu bowiem uzależnia wysokość oprocentowania od wysokości stawki WIBOR 6M, która zdaniem powodów nie wiąże ich jako konsumentów.
Strona pozwana (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisach wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku. Strona pozwana w obszernej argumentacji podała, że § 3 ust 1 umowy nie stanowi klauzuli abuzywnej, sporna klauzula została sformułowana jednoznacznie, nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami ani nie narusza interesu konsumenta. Podniosła, że powodom udzielono rzetelnych informacji na temat tego, w jaki sposób jest ustalany WIBOR, a nadto powodowie mieli rzeczywisty wpływ na wybór treści umowy w części dotyczącej oprocentowania zmiennego. Strona pozwana podała, że umowa jest zgodna prawem unijnym i nie powoduje rażącego naruszenia interesów konsumenta, nie jest też sprzeczna z dobrymi obyczajami. Pozwany bank podniósł nadto zarzut częściowego przedawnienia roszczenia z uwagi na jego związek z działalnością gospodarczą.
Strona pozwana w piśmie z 20 października 2023r. podniosła zarzut braku legitymacji procesowej biernej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny, co następuje.
Powodowie planowali nabycie domu jednorodzinnego z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. W tym czasie powódka K. B. (2) była już po studiach ekonomicznych.
Powodowie 15 października 2015r. złożyli wniosek kredytowy na zakup nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym, położonej L., na działce o powierzchni 719 m2, objętej księgą wieczystą (...), za cenę 587110 zł, w tym wkład własny 387110 zł i kwota kredytu 250 000 zł, udzielonego na okres 300 miesięcy.
We wniosku zawarto szereg oświadczeń, w tym pkt 9 o treści: „Oświadczam, że dokonałem wyboru oferty kredytu/pożyczki w złotych opartej na zmiennej stopie procentowej mając pełną świadomość ryzyka związanego ze zmienną stopą procentową. Zostałem również poinformowany przez pracownika Banku o ryzyku i skutkach wynikających ze zmiennej stopy procentowej, jestem w pełni świadomy ich ponoszenia oraz tego, że każda zmiana stopy procentowej wpłynie na wysokość rat kapitałowo - odsetkowych. Informacje te zostały mi przedstawione w formie pisemnej w postaci symulacji wysokości rat kredytu/pożyczki obliczonych m.in. w dwóch wariantów przy zastosowaniu stopy procentowej wyższej o różnicę pomiędzy maksymalnym a minimalnym notowaniem stawki 6M WIBOR z ostatnich 12 miesięcy oraz o 400 punktów bazowych, a także przy zastosowaniu stopy procentowej na poziomie: 3%, 5%, 10%, 15%.”
Dowód:
- kopia wniosku kredytowego k. 153 – 162.
Powodowie 24 listopada 2015 roku w Ś. zawarli z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę o Mieszkaniowy Kredyt Budowlano - Hipoteczny w złotych nr (...), na mocy której bank udzielił powodom kredytu w kwocie 250.000 zł z przeznaczeniem na budowę i nabycie domu jednorodzinnego położonego w L., działka nr (...), (...), objęta księgą wieczystą (...) (§ 1 ust. 3 umowy). Od kredytu bank nie pobierał prowizji (prowizja 0,00 zł § 2 ust. 1 umowy). Kredyt miał być spłacany w 300 kapitałowo – odsetkowych ratach miesięcznych. (§ 5 ust 4 umowy).
Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, która na dzień podpisania umowy kredytu wynosiła 3,45 % w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej, która ulega zmianie co 6 miesięcy, ustalana jest przez bank jako suma stawki WIBOR 6M. marży banku, w wysokości 1,65 p.p.. Marża banku jest niezmienna w całym okresie kredytu, z zachowaniem postanowień ust. 1.1 i 4 i 4.1. Powyższe stanowi ustalenie sposobu i warunków ustalania stopy procentowej. W sytuacji, gdy stawka indeksu 6 WIBOR przyjmie wartość „0” lub niższą oprocentowanie kredytu będzie równe wysokości marży Banku. Oprocentowanie kredytu nie może przekroczyć wysokości odsetek maksymalnych tj. czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego w stosunku rocznym. Stopa kredytu lombardowego (…) jest ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej i publikowana w Dzienniku Urzędowym NBP.
Pierwsza zmiana oprocentowania nastąpić miała w terminie 6 miesięcy od podpisania umowy, w dniu określonym w niej jako dzień spłaty raty kapitałowo-odsetkowej. Każda następna zmiana oprocentowania następować miała w 6 miesięcy od poprzedniej zmiany (§ 3 ust. 2 umowy).
§ 3 ust. 8 „Zmiana oprocentowania będzie miała wpływ na wysokość rat kapitałowo - odsetkowych oraz na wartość całkowitego kosztu kredytu. W przypadku zwiększenia oprocentowania, raty kapitałowo-odsetkowe ulegną zwiększeniu, natomiast w przypadku obniżenia oprocentowania raty kapitałowo-odsetkowe ulegną zmniejszeniu. Całkowity koszt kredytu będzie wzrastał w przypadku zwiększenia oprocentowania lub malał w przypadku zmniejszenia oprocentowania”.
Zgodnie z § 7 ust. 1 umowy zabezpieczeniem kredytu była m.in. hipoteka do kwoty 375.000 zł wpisana na pierwszym miejscu na rzecz banku, na nieruchomości stanowiącej własność powodów (…) oraz ubezpieczenie nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia.
§ 13 ust. 2 umowy stanowił, że całkowita kwota do zapłaty na dzień zawarcia umowy wynosić miała 416.666,40 zł, w tym: całkowita kwota kredytu w kwocie 250.000 zł, całkowity koszt kredytu w kwocie 166668,40 zł, obejmujący: odsetki od kredytu 141039,29 zł, koszt ustanowienia oraz wykreślenia zabezpieczeń 319 zł, opłaty z tytułu podwyższonego ryzyka w kwocie 403,69 zł, koszt ubezpieczenia nieruchomości (w całym okresie kredytowania) 7776,00 zł.
Dowód:
- umowa o kredyt wraz z załącznikami k. 24 – 50.
Powodom wypłacono kredyt w dwóch transzach pierwsza uruchomiona 16 grudnia 2015r. w kwocie 50 000 zł i druga uruchomiona 30 grudnia 2015r. w kwocie 200000 zł.
Powodowie na dzień wniesienia pozwu spłacili łącznie 201202,05 zł, w tym 52304,96 zł tytułem odsetek.
Bezsporne
Stopa procentowa w chwili uruchomienia kredytu wynosiła 3,75%. Stopa procentowa w okresie od grudnia 2015 do maja 2022r. była niższa niż w chwili uruchomienia kredytu, w okresie od stycznia 2016 do maja 2015r. 3,45%, w okresie od czerwca 2016 do listopada 3,39%, w okresie od grudnia 2016 do maja 2017r. 3,45%, w okresie od czerwca 2017r. do maja 2017r. 3,46%, w okresie od maja 2017r. do listopada 2017r. 3,43%, w okresie od grudnia 2018r. do maja 2020r. wynosiła 3,44%, zaś w okresie od maja 2020r. do listopada 2021r. spadała od 2,34% do 1,89%, od listopada 2022r. do maja 2022r. wynosiła 3,52%. Stopy procentowe wzrosły w okresie od maja 2022 do maja 2023r., przy czym w okresie od maja 2022 do listopada 2022r. wynosiła 8,22%, zaś w okresie od grudnia 2022r. do maja 2023 wynosiła 9,45%, zaś w czerwcu 2023r. 8,60%.
Dowód:
- rozliczenie kredytu k. 176 – 177
Powodowie pismem z 16 marca 2023 roku wezwali pozwany (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K. do zapłaty kwoty 50791,55 zł w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.
(...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K. pismem z 26 kwietnia 2023r., odpowiedział na wezwanie powodów, wskazując, że jego zdaniem umowa kredytowa jest zgodna z prawem i nie zawiera klauzul abuzywnych.
Dowód:
- wezwania do zapłaty k. 77 – 81;
- pismo (...) Banku (...) k. 84 – 86.
Strona pozwana (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K. zawarła 4 lipca 2019r. z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę przelewu wierzytelności, w tym wierzytelności wynikającej z umowy kredytowej zawartej z powodami, a określonej w załączniku nr 1 do umowy przelewu pod poz. 901.
Zgodnie z treścią księgi wieczystej (...) w dziale IV wpisano hipotekę umowną w kwocie 375000 zł na rzecz (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w K., wpisu dokonano na skutek zmiany wierzyciela hipotecznego na podstawie oświadczenia z 9 lipca 2019r. (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w K..
Dowód:
- umowa przelewu wierzytelności z załącznikiem nr 1 k. 324 – 325, 326 -335;
- ostateczne zestawienie wierzytelności podlegających przeniesieniu na rzecz nabywcy z załącznikiem nr 1 k. 350 i 351 – 373;
- wydruk z księgi wieczystej k. 70 – 76.
Sąd zważył, co następuje.
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Okoliczności faktyczne były w pomiędzy stronami bezsporne i w zasadniczej części wynikały z treści dokumentów, które zostały dołączone do akt sprawy.
Bezspornym w sprawie było, że w dniu 24 listopada 2015 roku powodowie zawarli z pozwanym bankiem umowę o Mieszkaniowy Kredyt Budowlano - Hipoteczny w złotych, zgodnie z którą bank zobowiązał się do oddania do dyspozycji kredytobiorcy kwoty 250.000 zł, a kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, której wysokość ulegała zmianie co 6 miesięcy i była ustalana jako suma stawki indeksu WIBOR 6M oraz marży banku w wysokości 1,65 p.p. Przedmiotem sporu między stronami była dopuszczalność zastosowania w umowie zawieranej z konsumentami zmiennego oprocentowania kredytu opartego o stawkę indeksu WIBOR 6M, a co za tym idzie związanie konsumenta taką klauzulą umowną i zasadność naliczenia odsetek. Powodowie wywodzili swoje roszczenie o zapłatę w oparciu o twierdzenie, że nie wiąże ich klauzula umowna zawarta w § 3 ust. 1 umowy i bank powinien zwrócić im w całości należności z tytułu pobranych na tej podstawie odsetek.
W pierwszej kolejności należało odnieść się do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu braku legitymacji procesowej biernej. Strona pozwana wskazała, że zbyła w drodze umowy przelewu wierzytelności swoje prawa i obowiązki wynikające z umowy kredytowej zawartej z powodami 24 listopada 2015r. Zarzut ten okazał się słuszny. Strona pozwana przedłożyła bowiem umowę przelewu wierzytelności z 4 lipca 2019r., z której wynika, że obecnie wierzycielem powodów z tytułu umowy kredytowej z 24 listopada 2015r. jest (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K., nie ja wskazano w pozwie (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K.. Zauważyć należy, że wbrew zarzutom powodów, musieli oni mieć wiedzę o dokonanym przelewie. Zawiadomienia o przelewie były bowiem wysyłane do kredytobiorców zgodnie z dołączonym formularzem k. 425 – 426. Niezależnie od tego, zmiana wierzyciela została ujawniona w księdze wieczystej, a zatem powodowie z całą pewnością otrzymali od Sądu wieczystoksięgowego zawiadomienie o dokonanym wpisie. Dodatkowo już z dokumentów dołączonych do pozwu, w tym odpowiedzi banku na wezwanie do zapłaty z 26 kwietnia 2023r. wynika, że pomimo tego, że powodowie wezwanie do zapłaty skierowali do (...) Banku (...) S.A., odpowiedzi na to wezwanie udzielił (...) Bank (...) S.A., co umknęło powodom i ich pełnomocnikowi. Podobnie dołączony do pozwu wydruk z księgi wieczystej w dziale IV zawiera aktualne dane dotyczące wierzyciela hipotecznego powodów i jest nim (...) Bank (...) S.A. w K.. Już z tego względu, niezależnie od merytorycznej oceny roszczeń powodów powództwo należało oddalić.
Odnosząc się do roszczeń powodów należy pamiętać, że badania ważności umowy czy też poszczególnych jej klauzul dokonuje się według prawa materialnego obowiązującego na dzień jej zawarcia czyli w doniesieniu do umowy powodów na dzień 24 listopada 2016 roku.
Dla oceny ważności umowy i wzajemnych obowiązków stron najistotniejsze znaczenie miały ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U.2011.126.715), ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U.2012.1376 t.j.), art. 385 1 i następne k.c. oraz Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (dalej zwana Dyrektywą 93/13) w brzmieniu obwiązującym w dniu 24 listopada 2015 roku.
Zgodnie z treścią art. 22 1 k.c., za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Z. w sprawie materiał dowodowy nie pozostawiał wątpliwości, że powodowie zawierając umowę kredytu działa jako konsumenci, albowiem cel kredytu (kredyt mieszkaniowo – budowlany) pozostawał w jakimkolwiek związku z działalnością gospodarczą, a w dacie zawarcia umowy powodowie nie prowadzili działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, w tym w szczególności umowa kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego.
Zgodnie z treścią przepisu art. 69 ust. 1 Prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Według zaś ust. 2 tego przepisu umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Zgodnie z art. 22 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim kredytodawca lub pośrednik kredytowy przed zawarciem umowy o kredyt zabezpieczony hipoteką jest zobowiązany podać konsumentowi, na trwałym nośniku m.in. stopę oprocentowania kredytu, zasady jej ustalania oraz warunki jej zmiany z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy, a art. 36 tej ustawy przewidywał obowiązki kredytodawcy związane ze zmianą oprocentowania.
Zgodnie z art. 76 Prawa bankowego zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy:
1) określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu;
2) powiadomić w sposób określony w umowie kredytobiorcę, poręczyciela oraz, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, inne osoby będące dłużnikami banku z tytułu zabezpieczenia kredytu o każdej zmianie stopy jego oprocentowania.
Sama dopuszczalność zmiennego oprocentowania kredytu nie budziła wątpliwości Sądu skoro wprost przewiduje ją zarówno Prawo bankowe jak i ustawa o kredycie konsumenckim. Dopuszczalność stosowania zmiennej stopy procentowej była również przedmiotem rozpoznania Trybunału Konstytucyjnego (por. Orzeczenie trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 grudnia 1992 r., sygn. K 6/92, LEX nr 25225), Sądu Najwyższego (por. m. in. Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1992 roku, sygn. akt III CZP 141/91, LEX nr 3725) i Sądów Apelacyjnych (por. m.in. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 grudnia 2020 r., sygn. akt I AGa 175/19, LEX nr 3184407, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2021 r., sygn. akt VI ACa 349/18, LEX nr 3301508). Również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wypowiadając się na gruncie Dyrektywy 93/13 nie widział sprzeczności takiego uregulowania ze wskazaną dyrektywą (por. m.in. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 20 marca 2020 roku, sygn. akt C-125/18 oraz postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 17 listopada 2021 roku, sygn. akt C-655/20).
Stosownie do treści art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (art. 385 1 § 2 k.c.). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 1 § 3 k.c.). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385 1 § 4 k.c.). Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienia będące przedmiotem oceny (art. 385 2k.c.).
Przez rażące naruszenie interesów konsumenta należy rozumieć nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast działanie wbrew dobrym obyczajom w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego oznacza tworzenie takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron stosunku umownego. Wskazane formuły prawne służą do oceny tego, czy standardowe klauzule umowne zawarte we wzorcu umownym przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta. Ocena zatem rzetelności określonego postanowienia wzorca umownego wymaga dokonania przez sąd weryfikacji "przyzwoitości" konkretnej klauzuli. Sąd musi zbadać, czy oceniane postanowienie wzorca jest sprzeczne z ogólnym wzorcem zachowań przedsiębiorców wobec konsumentów.
Nie ulega wątpliwości, że umowa z powodami została zawarta na podstawie opracowanego przez bank wzorca umowy, a wpływ powodów na jej treść ograniczał się do czasu na jaki umowa jest zawierana, kwoty kredytu czy terminu płatności rat.
W ocenie Sądu postanowienia określające sposób ustalania wysokości oprocentowania kredytu określa główne świadczenie stron, stanowią bowiem, z jednej strony cenę płaconą przez kredytobiorcę za korzystanie z oddanych mu do dyspozycji środków finansowych banku, z drugiej zaś strony – wynagrodzenie pobierane przez bank za udostępnienie kredytobiorcy tych środków (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2011 roku, sygn. akt I CSK 46/11, LEX 1102253). Postanowienia określające główne świadczenia stron nie podlegają kontroli pod względem ich abuzywności pod warunkiem, że zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na gruncie art. 4 ust. 2 i art. 5 dyrektywy 93/13 wskazał, że w celu spełnienia wymogu przejrzystości warunku umownego ustalającego zmienną stopę procentową w ramach umowy o kredyt hipoteczny warunek ten powinien nie tylko być zrozumiały pod względem formalnym i gramatycznym, ale również umożliwiać, by właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument był w stanie zrozumieć konkretne działanie metody obliczania tej stopy procentowej i oszacować tym samym w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria potencjalnie istotne konsekwencje gospodarcze takiego warunku dla swoich zobowiązań finansowych. Na elementy szczególnie istotne dla oceny, jakiej powinien dokonać sąd krajowy w tym względzie, składają się z jednej strony okoliczność, czy ze względu na publikację sposobu obliczania wspomnianej stopy procentowej główne elementy dotyczące obliczania tej stopy są łatwo dostępne dla każdej osoby zamierzającej zawrzeć umowę o kredyt hipoteczny, oraz z drugiej strony dostarczenie informacji na temat zmian w przeszłości tego wskaźnika, na podstawie którego obliczana jest ta stopa procentowa, (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 20 marca 2020 roku, sygn. akt C-125/18).
W ocenie Sądu w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w tym w szczególności umowy, oświadczeń zawartych we wniosku o kredyt, a także zeznań powodów stwierdzić należało, że bank w wystarczającym stopniu zrealizował obowiązek informacyjny w zakresie ponoszonego przez kredytobiorców ryzyka związanego ze zmiennym oprocentowaniem kredytu. Istnienie indeksu WIBOR 6M było znane przeciętnemu konsumentowi, a w samej umowie wskazano jakie są konsekwencje jego zmiany. WIBOR 6M był powszechnie stosowany w umowach kredytu i przeciętny konsument mógł do niego bez trudu sięgnąć. Ponadto ustawodawca w art. 359 § 2 1 k.c. przewidział uregulowanie, które ogranicza ryzyko wzrostu oprocentowania, a w art. 359 § 2 2 k.c. przewidział sankcje na wypadek naruszenia tego przepisu nie sposób więc przyjąć, że ryzyko obarczające konsumenta jest nieograniczone. Ryzyko to było limitowane do wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, które ustawodawca uważa za maksymalne dopuszczalne i uczciwe wynagrodzenie za udostępnienie kapitału i jakie postanowienie znalazło się w treści umowy w kwestionowanym przez powodów §3 ust. 1 ostatnie zdanie.
Skoro procentowanie kredytu nie podlegało badaniu pod kątem abuzywności jako wyłączone na podstawie art. 4 ust 2 dyrektywy 93/13 i art. 385 1 § 1 k.c. to powództwo należało oddalić.
Niezależnie od powyższych rozważań zauważyć należy, że okolicznościach sprawy powodowie zawarli umowę kredytu na 25 lat (300 miesięcznych rat). Nie może ulegać wątpliwości, że w tak długim okresie czasu obie strony umowy są narażone na ryzyko zmian gospodarczych i rynkowych, które mogą wpływać na zakres praw i obowiązków wynikających z tej umowy, w szczególności gdy zdecydowano się na oprocentowanie według zmiennej stopy procentowej. Analiza rozliczenia konta powodów wskazuje, że w okresie pierwszych sześciu lat obowiązywania umowy od grudnia 2015r. do maja 2022r. stopa procentowa kredytu zmieniała się na korzyść powodów, a w okresie od maja 2020 r. do listopada 2021r. spadała z początkowych 3,75%, do 2% a nawet 1,89%. Zatem nawet istotny wzrost oprocentowania w okresie od maja 2022r. do czerwca 2023r. na 8- 8,45% na obecnym etapie trwania umowy nie pozwala przyjąć, że zmienne oprocentowanie kredytu kształtowane wskaźnikiem (...) było dla powodów niekorzystne, czy też rażąco naruszało ich interesy. Tymczasem warunkiem koniecznym dla ustalenia, że postanowienie umowne jest abuzywne byłoby stwierdzenie, że kształtuje ono prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy czy też jak stanowi dyrektywa 93/13 stoi w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodując znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.
WIBOR 6M nie jest i nigdy nie był ustalany przez pozwany bank, do 29 czerwca 2017r. czyli również w dacie zawarcia umowy, wskaźnik ten był ustalany przez Stowarzyszenie (...). Pozwany bank nie był (...) Stowarzyszenia (...), a jedynie jako uczestnik fixingu podawał oferowaną wysokość oprocentowania depozytów zlotowych na polskim rynku międzybankowym. Nie można więc w tej sytuacji mówić o naruszeniu równości stron. O ile bowiem w przypadku kredytów denominowanych bądź indeksowanych do (...) to banki jednostronnie i bez żadnych umownych ograniczeń ustalały kursy walut, co jak się dość powszechnie przyjmuje stanowiło zaburzenie równowagi kontraktowej i naruszenie wyrażonej w art. 353 1 k.c. swobody umów, o tyle w przypadku odniesienia do zewnętrznego indeksu nie sposób dopatrzeć się takich naruszeń.
W umowie zawartej z powódką wprost wskazano, że WIBOR 6M oznacza stawkę referencyjną dla 6-miesiecznych depozytów/lokat oferowanych przez banki. Już z treści tego zapisu jednoznacznie wynika, że powodowie zostali poinformowana, że powyższy indeks opiera się na deklarowanym (oferowanym) przez banki oprocentowaniu depozytów.
W ocenie Sądu § 3 ust 1 umowy dotyczył głównego świadczenia stron i jako taki był wyłączony spod możliwości kontroli jego abuzywności bowiem został sformułowany jednoznacznie, a nawet gdyby przyjąć, że taka kontrola jest dopuszczalna to nie kształtował praw i obowiązków powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.
Mając na uwadze brak legitymacji procesowej biernej strony pozwanej, a także wskazane powyżej okoliczności, Sąd zobligowany był powództwo w całości oddalić.
O kosztach postępowania sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Skoro powództwo zostało w całości oddalone powodowie powinna zwrócić stronie pozwanej koszty niezbędne do celowej obrony. Strona pozwana poniosła koszty wynagrodzenia reprezentującego ją pełnomocnika w osobie radcy prawnego w kwocie 5400 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
Z/
1.Odnotować;
2. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron;
3. (...) dni.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kłodzku
Data wytworzenia informacji: