Portal Orzeczeń Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kłodzku

UZASADNIENIE

T. P., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...), wniósł pozew przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu o zapłatę kwoty 15484,72 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19.10.2023r. do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i holowania pojazdu uszkodzonego w związku z kolizją drogową z dnia 15.06.2023r., której sprawca nie miał ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Podał, że w związku z likwidacją szkody w pojeździe, poszkodowany, w okresie od 19.06 do 27.09.2023r. (100 dni) wynajmował od powoda samochód zastępczy, uzgadniając stawkę dobową za najem w wysokości 196,80 zł, co odpowiadało cenom rynkowym. Łączny koszt wynajmu pojazdu zastępczego wyniósł 19680 zł. Koszt parkowania pojazdu uszkodzonego wyniósł 2361,60 zł; koszt holowania 872,32 zł. Kwota, której domaga się powód, została pomniejszona o wypłaconą dotychczas sumę, z tytułu uznania przez pozwaną swojej odpowiedzialności. Powód domagał się odsetek od dnia wydania przez pozwaną decyzji o przyznaniu odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu, holowania i parkowania. Powód podał, że nabył wierzytelność na podstawie umowy cesji.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Zarzuciła, że – po przeprowadzeniu przy pomocy (...) postępowania likwidacyjnego - wypłaciła na rzecz powoda: kwotę 4797 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego; kwotę 2361,60 zł, tytułem zwrotu kosztów pakowania; kwotę 270,60 zł, tytułem zwrotu kosztów holowania. Zdaniem pozwanego, zasadny okres najmu wynosi nie 100, a 52 dni, a stawka dobowa – 75 zł (netto), gdyż za taką stawkę (...) S.A. proponował zorganizowanie wynajmu pojazdu. Kwestionując także wysokość dochodzonych kosztów holowania, pozwany zarzucił, że kwota uznana przez (...) S.A., tj. 270,60 zł, zawiera stawkę za holowanie na dystansie do 30 km, uwzględnia kompletny zakres usługi, w tym załadunek, rozładunek, a ceny takie są stosowane przez podmioty, które świadczą tego typu usługi na lokalnym rynku.

Stan faktyczny:

W dniu 15.06.2023r. w kolizji drogowej uszkodzony został samochód osobowy marki O. (...) (klasa B C.), będący własnością E. B.. W chwili zdarzenia pojazd sprawcy, marki D. (...) nr rej. (...), kierowany przez A. W., nie był objęty umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Postępowanie likwidacyjne było prowadzone przy pomocy (...) S.A. W dniu 19.06.2023r. nastąpiło zgłoszenie szkody. W dniu 30.06.2023r. przeprowadzono pierwsze oględziny uszkodzonego pojazdu. W dniu 4.07.2023r.powód otrzymał wycenę kosztów naprawy. W dniu 14.07.2023r. przeprowadzono drugie oględziny pojazdu. W dniu 31.07.2023r. powód otrzymał drugi kosztorys. W dniu 22.09.2023r. poszkodowana otrzymała odszkodowanie, równe oszacowanym kosztom naprawy pojazdu, w formie przelewu na rachunek bankowy.

Po zgłoszeniu żądania, z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, wypłacono na rzecz powoda: kwotę 4797 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego; kwotę 2361,60 zł, tytułem zwrotu kosztów pakowania; kwotę 270,60 zł, tytułem zwrotu kosztów holowania.

Bezsporne.

Sąd ustalił:

Na czas likwidacji szkody, poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki T. (...) (segment B). W umowie wskazano, że cena za dobę najmu wynosi 196,80 zł. Samochód zastępczy został wydany poszkodowanej w dniu 19.06.2023r. i zwrócony w dniu 27.09.2023r., po wypłacie odszkodowania, z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, które otrzymała w formie przelewu na rachunek bankowy w dniu 22.09.2023r. Ostatecznie poszkodowana nie naprawiła uszkodzonego w wypadku samochodu, sprzedała go w stanie uszkodzonym i kupiła inny pojazd.

Uszkodzony samochód poszkodowanej nie nadawał się do dalszej jazdy, został odholowany na parking powoda w B..

Czynnościami, związanymi z holowaniem pojazdu, na zlecenie poszkodowanej zajął się powód. Koszt holowania wyniósł 872,32 zł, w tym:

Dojazd do poszkodowanego: 5,80 zł x 14,4 km = 82,52 zł netto

Przewóz samochodu: 6,20 zł x 14,4 km = 89,28 zł netto

Czynności załadunkowe i rozładunkowe 150 zł netto x 2.

Dowód: umowa najmu (k-10); oświadczenia poszkodowanej (k-11-13); formularz usługi pomocy drogowej (k-14); zeznania świadka E. B. (k-62).

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 27.09.2023r. poszkodowana sprzedała powodowi wierzytelność z tytułu kosztów najmu w.w. pojazdu zastępczego, kosztów holowania i parkingu, powstałych w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 15.06.2023r.

Dowód: umowa cesji (k-8).

W dniu 26.09.2023r. strona powodowa wystawiła fakturę nr (...) za wynajem auta zastępczego, holowanie oraz parkowanie pojazdu w łącznej kwocie 22913,92 zł.

Dowód: faktura (k-9).

Pismem z dnia 28.09.2023r. powód wezwał pozwaną do zapłaty w.w. kwoty, tytułem odszkodowania zgodnie z doł. fakturą.

W odpowiedzi pozwana – pismem z dnia 19.10.2023r. – poinformowała powoda o przyznaniu odszkodowania w kwocie 4797 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego (52 dni x 75 zł netto); w kwocie 2361,60 zł, tytułem zwrotu kosztów pakowania; w kwocie 270,60 zł, tytułem zwrotu kosztów holowania

Pismem z dnia 26.10.2023r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 15484,72 zł, tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego i holowania (które zostały zwrócone jedynie w części), w terminie 7 dni, wskazując, że kwota ta stanowi różnicę pomiędzy kwotą, wynikającą z w.w. faktury, a kwotą wypłaconą.

Dowód:

pisma powoda, decyzja w sprawie szkody (k-16-20).

Poszkodowana upoważniła powoda do zgłoszenia szkody w Towarzystwie ubezpieczeniowym, do udzielania i otrzymywania wszelkich informacji w zakresie likwidacji szkody, załatwienia wszelkich spraw formalnych w zakresie likwidacji szkody oraz wynajmu auta zastępczego oraz do odbioru odszkodowania. Zgłoszenia szkody w jej imieniu dokonał powód.

Dowód: zeznania świadka E. B. (k-62).

W piśmie z dnia 23.06.2023r., adresowanym do poszkodowanej, (...) S.A. wskazało numer infolinii do kontaktu w sprawie zorganizowania pojazdu zastępczego, oraz informację o możliwości ograniczenia wysokości zwrotu kosztów najmu do wysokości kosztów, jakie (...) poniosłoby, gdyby pojazd zastępczy był przez niego organizowany. Do pisma były dołączone „Zasady wynajmu pojazdu zastępczego”, gdzie wymieniono m.in. wysokość stawek za dobę najmu, akceptowanych przez (...), w tym za pojazd z segmentu B – 90 zł netto (1-14 dni), 75 zł netto (powyżej 14 dni). Poszkodowana zapoznała się z treścią pisma.

Dowód: pismo (...) S.A. z dnia 23.06.2023r. (k-40-42); zeznania świadka E. B. (k-62).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują przepisy ustawy dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2022.621 t.j) wobec faktu, iż sprawca szkody nie posiadał obowiązkowego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 3 a) powołanej ustawy do zadań Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, w mieniu, w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Przytoczony przepis stanowi podstawę odpowiedzialności pozwanego Funduszu za cywilnoprawne skutki zdarzenia z dnia 15,06.2023r., albowiem będący posiadaczem pojazdu mechanicznego sprawca szkody nie posiadał ubezpieczenia OC (co było bezsporne), przy czym w takiej sytuacji uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczeń bezpośrednio od (...).

Zakres odpowiedzialności pozwanego jest tożsamy z zakresem odpowiedzialności samego sprawcy wypadku (art. 436 § 1 kc). Przesłanką tej odpowiedzialności jest istnienie normalnego związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a powstaniem szkody.

Powód uzasadnił swoją legitymację wobec pozwanego tym, że nabył wierzytelność o wypłatę odszkodowania, z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania i parkowania od poszkodowanej, na podstawie umowy cesji (art. 509 kc).

Należność dochodzona w pozwie obejmowała różnicę między kosztami wynajmu samochodu zastępczego i kosztami holowania pojazdu uszkodzonego, naliczonymi przez powoda, a wysokością odszkodowania, wypłaconego przez pozwanego. Sporna była wysokość stawki za dobę najmu pojazdu, okres najmu oraz wysokość kosztów holowania.

Odnośnie stawki dobowej najmu, wskazać na wstępie należy, że poszkodowany nie miał obowiązku poszukiwać podmiotu, oferującego najniższe stawki. Wystarczy, aby stawki najmu pojazdu nie odbiegały rażąco od średnich stawek na rynku lokalnym.

W rozpoznawanej sprawie strona pozwana zarzuciła, że likwidujące szkodę (...) S.A. oferowało poszkodowanej bezgotówkowy wynajem pojazdu zastępczego w jednej ze współpracujących z nią wypożyczalni, bez konieczności ponoszenia jakichkolwiek opłat, za cenę 75 zł netto za dobę, a poszkodowana nie skorzystała z tej oferty, wynajmując pojazd zastępczy od powoda za dużo wyższą cenę. Informacja o możliwości organizacji pojazdu zastępczego została przekazana pokrzywdzonej w piśmie z dnia 23.06.2023r.

Powołując się na obowiązek poszkodowanego minimalizowania szkody i zmniejszenia jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i art. 826 § 1 kc), strona pozwana nie wykazała jednak, że przedstawiła poszkodowanej realną ofertę organizacji pojazdu zastępczego - w sposób umożliwiający zapoznanie się z jej treścią (art. 61 kc) - która gwarantowała satysfakcjonujący poziom i zakres usług, a więc najem auta zastępczego w tej samej klasie co uszkodzony za cenę 75 zł netto za dobę. Poszkodowana, zeznając w charakterze świadka, potwierdziła wprawdzie, że zapoznała się z w.w. pismem, ale nie pamięta kiedy treść tego pisma została jej przedstawiona prawdopodobnie przez powoda, który był upoważniony do załatwiania wszelkich formalności w imieniu poszkodowanej w procesie likwidacji szkody. To na stronie pozwanej spoczywał ciężar udowodnienia, że doręczył poszkodowanej w.w. pismo, w tym, w jakiej dacie to doręczenie nastąpiło. Wbrew jednak dyspozycji poszkodowanej, pismo to było adresowane do niej samej, zamiast do upoważnionego przez nią powoda. Brak przy tym dowodu doręczenia tego pisma, czy choćby nadania pocztą w konkretnej dacie na adres, wskazany do korespondencji i kontaktu z pokrzywdzoną. Nie można zatem ustalić, kiedy poszkodowana została poinformowana przez zakład ubezpieczeń, likwidujący szkodę, o akceptowanej przez niego wysokości stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego, warunkach najmu, i okresie, w którym może korzystać z takiego pojazdu. Nie można zatem ustalić wysokości odszkodowania liczonego wg stawki, akceptowanej przez stronę pozwaną, skoro brak jest dowodu przedstawienia poszkodowanej w konkretnej dacie stosownej propozycji organizacji najmu pojazdu zastępczego, która gwarantowała satysfakcjonujący poziom i zakres usług, a więc najem auta zastępczego w tej samej klasie co uszkodzony za cenę 75 zł netto za dobę. Strona pozwana nie wykazała od kiedy poszkodowana mogła skorzystać z oferty (...) S.A., kiedy była realna możliwość podstawienia jej samochodu zastępczego przez podmiot, współpracujący z zakładem ubezpieczeń. Data w.w. pisma wskazuje co najwyżej kiedy takie pismo zostało sporządzone przez nadawcę, a nie, kiedy zostało doręczone adresatowi, czy choćby nadane w sposób umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.

Nie można zatem uznać, że korzystanie przez poszkodowaną z samochodu wynajętego od powoda w całym okresie najmu było ekonomicznie nieuzasadnione, przez co doprowadziło do zwiększenia rozmiarów szkody (art. 826 § 1 kc). Strona pozwana nie wykazała zarazem, że stawka dobowa, ustalona w umowie, zawartej z powodem, była rażąco wygórowana w porównaniu do stawek rynkowych (art. 6 kc), a w konsekwencji, że żądane odszkodowanie ma nie tylko rekompensować szkodę, a służy wzbogaceniu powoda. Takie stanowisko, w okolicznościach niniejszej sprawy, pozostało gołosłowne.

Sąd stoi na stanowisku, że strony stosunku najmu samochodu zastępczego, nie mogą w sposób dowolny i z mocą wiążącą dla osób trzecich ustalać wysokości opłat za wynajem. Zgodnie z art. 826 § 1 kc, ubezpieczający ma obowiązek użycia dostępnych mu środków w celu m.in. zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. Ubezpieczyciel, odpowiedzialny za szkodę, może oczekiwać od wierzyciela zachowania, zmierzającego do zminimalizowania szkody. Dlatego, ubezpieczyciel nie ma obowiązku zwrócić uprawnionemu każdej kwoty, wskazanej w fakturze, dokumentującej wartość szkody. Zgodnie z art. 354 § 1 kc, dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno - gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel (§ 2). Nie oznacza to, że uprawniony ma obowiązek poszukiwać najtańszej oferty na rynku. Nie można jednak zaakceptować stanowiska, że kwestia wynajmu i jego kosztów pozostaje poza kontrolą czy też możliwością zajęcia stosownego stanowiska przez ubezpieczyciela. Wybór podmiotu, świadczącego usługę najmu należy do poszkodowanego, jednak decyzja w tym zakresie nie może powodować wzrostu zobowiązania ubezpieczyciela ponad niezbędny, uzasadniony zakres kosztów najmu.

Nawet jednak, jeśli skorzystanie z oferty (...) S.A., gwarantowało satysfakcjonujący poziom i zakres usług, a więc najem auta zastępczego w tej samej klasie co uszkodzony za cenę 75 zł netto za dobę, to w pierwszym rzędzie obowiązkiem strony pozwanej było wykazanie, że taka oferta dotarła do pokrzywdzonej w odpowiednim czasie. Wobec niewypełnienia tego obowiązku, jak również niewykazania przez pozwaną, że stawka powoda była rażąco wygórowana w porównaniu z cenami innych wypożyczalni na rynku, nie kwestionując jednocześnie uprawnienia poszkodowanej do wyboru wypożyczalni, należne odszkodowania, z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, należało wyliczyć po stawce uzgodnionej z powodem, tj. 196,80 zł za dobę.

Odnośnie okresu najmu, znaczenie ma tu data zawiadomienia poszkodowanej o sposobie likwidacji szkody i przyznaniu jej odszkodowania w wysokości równej oszacowanym kosztom naprawy uszkodzonego pojazdu. Bezspornym było, że zgłoszenie szkody nastąpiło dniu 19.06.2023r. W dniu 30.06.2023r. przeprowadzono pierwsze oględziny uszkodzonego pojazdu. W dniu 4.07.2023r. powód otrzymał wycenę kosztów naprawy, a w dniu 14.07.2023r. przeprowadzono drugie oględziny pojazdu. W dniu 31.07.2023r. powód otrzymał drugi kosztorys. W dniu 22.09.2023r. poszkodowana otrzymała odszkodowanie, równe oszacowanym kosztom naprawy pojazdu, w formie przelewu na rachunek bankowy. Dopiero wówczas mogła przystąpić do naprawy pojazdu, skoro nie dysponowała własnymi środkami, które mogłaby wcześniej przeznaczyć na ten cel. Ostatecznie podjęła decyzję o sprzedaży samochodu w stanie uszkodzonym i zakupie innego pojazdu, na co przeznaczyła środki uzyskane z odszkodowania. W ciągu pięciu dni od otrzymania odszkodowania oddała pojazd zastępczy. Należało zgodzić się ze stanowiskiem powoda, że to po stronie zakładu ubezpieczeń doszło do opieszałości przy podejmowaniu czynności, zmierzających do likwidacji szkody. Tym samym to Zakład, likwidujący szkodę, a nie poszkodowana, doprowadził do tego, że koszty najmu pojazdu zastępczego obejmują wydatki, związane z korzystaniem z tej usługi przez czas 100 dni. Gdyby bowiem Zakład ubezpieczeń należycie i szybko prowadził postepowanie likwidacyjne, to poszkodowana nie musiałaby przez tak długi okres korzystać z pojazdu zastępczego. Zasadny okres najmu wynosił zatem, zgodnie ze stanowiskiem powoda, 100 dni, tj. do czasu wypłaty odszkodowania za szkodę w pojeździe plus 5 dni, które poszkodowana mogła wykorzystać na naprawę uszkodzonego pojazdu lub organizację jego sprzedaży i zakupu innego, jak to ostatecznie uczyniła.

Mając to na uwadze, po uwzględnieniu stawki dobowej w wysokości 196,80 zł, należne odszkodowanie, z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, ustalono w kwocie 19.680 zł. Uwzględniając dotychczas wypłaconą z tego tytułu kwotę 4797 zł, zasądzono na rzecz powoda różnicę, tj. kwotę 14.883 zł.

Odnośnie kosztów holowania pojazdu uszkodzonego w wypadku, powód przedstawił szczegółowe wyliczenie tych kosztów, a pozwana nie wykazała, aby były one rażąco zawyżone (art. 6 kc). Nie przedstawiła też żadnego dowodu na okoliczność, że stawki, stosowane przez powoda nie mieściły się w granicach stawek rynkowych. Zauważyć przy tym należy, że sama pozwana, podejmując decyzję o wypłacie odszkodowania, odwołała się do stawek stosowanych przez podmioty trudniące się profesjonalnie transportem pojazdów i działające na danym terenie, co pozostało twierdzeniem całkowicie gołosłownym (art. 6 kc), a zastosowana stawka została przez pozwaną ustalona arbitralnie i jednostronnie bez wskazania jakichkolwiek podstaw do jej wyliczenia.

Należne z tego tytułu odszkodowanie wynosi zatem, zgodnie z żądaniem powoda, 872,32 zł, a zasądzoną kwotę obniżono o dotychczas wypłaconą bezsporną kwotę 270,60 zł (różnica: 601,72 zł).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów w zw. z art. 822 kc i art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 kc, art. 361 § 1 i 2 kc, art. 363 § 1 i 2 kc, zasądzono, jak w pkt I wyroku. Odsetki ustawowe za opóźnienie, zgodnie z żądaniem pozwu, zasądzono od dnia 19.10.2023r., tj. od dnia wydania przez pozwaną decyzji w tym przedmiocie, dołączonej do akt niniejszej sprawy na karcie 19. Jak ustalono, powód zgłosił roszczenie i wezwał pozwaną do zapłaty, w oparciu o dołączoną fakturę, w piśmie z dnia 28.09.2023r., doręczonym w dniu 6.10.2023r. (k.16-18). Strona pozwana przyznała świadczenie w zaniżonej wysokości na podstawie decyzji z dnia 19.10.2023r., zatem, należało uznać, że od tej chwili pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, co skutkowało obowiązkiem zapłaty odsetek (art. 481§1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc).

Orzeczenie w pkt III oparto na przepisach art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 kpc. W skład kosztów procesu, które strona pozwana, jako przegrywająca sprawę, powinna zwrócić powodowi, wchodzi: opłata sądowa od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika, będącego radcą prawnym w stawce minimalnej, uzależnionej od wartości przedmiotu sporu, i opłata skarbowa od pełnomocnictwa (1000 + 3600 + 17 = 4617 zł).

Z/ - odnotować;

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego;

kal. 14 dni

2.07.2024r.