I C 243/24 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Kłodzku z 2024-07-04

Sygn. akt I C 243/24

UZASADNIENIE

Powódka B. L. domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) Banku (...) S.A. w W. kwoty 8.090,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 grudnia 2023 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że 28 września 2018 r. zawarła ze stroną pozwaną umowę pożyczki w kwocie 19454,79 zł, z której kwota 15.484 zł miała zostać przeznaczona na spłatę zobowiązań kredytowych powódki, kwota 3000 zł na cele konsumpcyjne, a kwota 970,79 zł na sfinansowanie prowizji. Pożyczka oprocentowana była zmienną stopą procentową, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 8,99% w skali roku. Pożyczka miała być spłacona w 96 ratach miesięcznych. Na całkowity koszt pożyczki, tj. 8.868,80 zł składały się: prowizja w wysokości 970,79 zł oraz odsetki wynoszące za cały okres umowy 7898,01 zł. Powódka podała, że w piśmie z 23 października 2023 r. złożyła oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, powołując się na wadliwe wyliczenie i wskazanie przez pozwany Bank całkowitej kwoty do zapłaty oraz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania pożyczki oraz powołując się na to, że Bank naliczał odsetki nie tylko od całkowitej kwoty pożyczki, lecz również od kwoty pobranej prowizji za udzielenie pożyczki oraz wadliwe wyliczenie i wskazanie całkowitej kwoty do zapłaty. Powódka wskazała, że całkowita kwota pożyczki, to kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmująca kredytowanych kosztów pożyczki, które pożyczkodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy pożyczki.

Nakazem zapłaty z 29.01.2024 r., wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 129/24 Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kłodzku uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Strona pozwana (...) Bank (...) S.A. w W. w sprzeciwie od nakazu zapłaty, zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania.

Pozwana podniosła zarzuty: 1) wygaśnięcia z dniem 28 września 2019 r. prawa powódki do skorzystania z sankcji kredytu darmowego, bowiem umowa została zawarta w dniu 28 września 2018 r. i w tym samym dniu kwota pożyczki została przekazana do dyspozycji powódki, natomiast oświadczenie powódka złożyła 23.10.2023 r., więc już po upływie terminu z art. 45 ust. 5 u.k.k.; 2) niewykazania istnienia w umowie naruszeń praw konsumenta, o których mowa w art. 45 ust. 1 u.k.k., 3) nieudowodnienia, że umowa została zawarta na wzorze bez możliwości jakiejkolwiek negocjacji.

W uzasadnieniu wskazała, że powódka upatrywała zasadności powoływania się na sankcję kredytu darmowego w wadliwym wyliczeniu i wskazaniu całkowitej kwoty kredytu do zapłaty oraz (...) pożyczki, podnosząc takie same zarzuty także w innym zobowiązaniach powódki, którą reprezentuje zawodowy pełnomocnik, ogólnikowo twierdząc że umowa nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 30 u.k.k. Podniosła, że powódka nie sprecyzowała, które dokładnie postanowienie umowne narusza interes konsumenta. Podała, że umowa w sposób prawidłowy precyzuje co jest całkowitą kwotą pożyczki i ile ta kwota wynosi oraz ile wynosi całkowita kwota do zapłaty. Wskazała, że z umowy pożyczki jednoznacznie wynika, że prowizja miała być skredytowana, zgodnie z wolą pożyczkobiorcy. Wbrew twierdzeniom powódki, dopuszczalne jest pobieranie odsetek od części pożyczki przeznaczonej na zapłatę prowizji. W tym zakresie powołała się na art. 5 pkt 7 u.k.k. oraz na stanowisko zawarte w licznych judykatach sądów powszechnych, dopuszczających możliwość naliczania odsetek od skredytowanej prowizji. Reasumując, strona pozwana podniosła, że zarzuty powódki co do błędnego wyliczenia całkowitej kwoty do zapłaty, która obejmowała też odsetki od prowizji oraz zarzut przyjęcia błędnej całkowitej kwoty kredytu, jest bezzasadny, a nadto że Bank udzielił powódce wszelkich informacji niezbędnych do podjęcia decyzji o zawarciu umowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. L. zawarła ze stroną pozwaną (...) Bank (...) S.A. w W. w dniu 28 września 2018 r. umowę pożyczki nr (...) (dalej: umowa), na podstawie której Bank udzielił powódce pożyczki gotówkowej w kwocie 19454,79 zł (§ 1 ust. 1), obejmującej:

- całkowitą kwotę pożyczki określoną w § 1 ust. 2,

- kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów związanych z udzieleniem pożyczki, wymienionych w § 2, jeżeli te koszty, zgodnie z wolą pożyczkobiorcy podlegają kredytowaniu przez (...),

na okres kredytowania wynoszący 96 miesięcy, szczegółowo określony w § 6.

Zgodnie z § 1 ust. 2 umowy, całkowita kwota pożyczki wynosiła (kwota pożyczki bez kredytowanych kosztów pożyczki) 18484,00 zł.

Zgodnie z § 1 ust. 3,4 i 5 umowy:

- całkowity koszt pożyczki wynosił 8 868,80 zł.

- całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę wynosiła 27352,80 zł. Całkowita kwota do zapłaty jest sumą całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego koszty pożyczki.

- rzeczywista roczna stopa oprocentowania (...) wynosiła 10,97%.

Zgodnie z § 1 ust. 6 umowy, do wyliczenia wielkości, o których mowa w ust. 1-5, przyjęto, że umowa pożyczki będzie obowiązywać przez czas, na który została zawarta oraz że (...) S.A. i pożyczkobiorca wypełnią zobowiązanie wynikające z umowy pożyczki w terminach określonych w umowie.

W § 2 umowy przewidziano, że pożyczkobiorca zobowiązuje do zapłaty przy wypłacie przez (...) S.A. pożyczki kosztów, obejmujących prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 970,79 zł.

Wypłata pożyczki, zgodnie z § 4 ust. 1 umowy, nastąpiła jednorazowo w dniu 28 września 2018 r. na spłatę wierzytelności kredytowej pożyczkobiorcy:

- w kwocie 2286,00 zł przelewem na rachunek bankowy (...) w S. C. Bank;

- w kwocie (...),00 przelewem na rachunek bankowy (...) w Parabank (np. P., wonga.com, V.);

- w kwocie (...),00 przelewem na rachunek bankowy (...) w Parabank (np. P., wonga.com, V.).

Pozostała kwota gotówką w kasie oddziału.

W § 5 umowy przewidziano, że kwota pożyczka, o której mowa w § 1 ust. 1, jest oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosi 8,99 % w stosunku rocznym. W okresie obowiązywania umowy, (...) S.A. dokona obniżenia lub podwyższenia oprocentowania pożyczki w przypadku odpowiednio spadku albo wzrostu wysokości stopy referencyjnej NBP.

Według § 6 Pożyczkobiorca zobowiązany był do spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 96 równych ratach kapitałowo-odsetkowych, płatnych w okresach miesięcznych do dnia 28. każdego miesiąca, w wysokości i terminach wskazanych w planie spłaty przewidzianym w § 6 ust. 2 umowy, tj. pierwsza rata 285,02 zł w terminie 28.10.2018 r., druga rata i kolejne do przedostatniej raty po 285,02 zł do 28. każdego miesiąca, ostatnia rata 275,90 zł do 28.09.2026 r. Łączna kwota odsetek wyniosła 7898,01 zł. Spłaty rat miały być dokonywane przez potrącenie wymagalnych należności ze środków pieniężnych na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym pożyczkobiorcy.

Umowa ulegała rozwiązaniu w przypadkach wskazanych w § 11 umowy. Pożyczkobiorca miał uprawnienie do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, o czym został poinformowany (§ 15 umowy).

28 września 2018 r. rachunek pożyczkobiorcy został otwarty i zasilony uznaną kwotą kredytu 19454,79 zł, z czego kwota 970,79 zł została pobrana przez Bank na poczet należnej mu prowizji za udzielenie pożyczki, kwota 2286,00 zł została przekazana na spłatę kredytu B. L. w (...) Bank S.A., a kwoty 8959,00 zł i 4239,00 zł na całkowitą spłatę kredytów w Parabankach, zaś 3000 zł wypłacone w gotówce pożyczkobiorcy.

Dowód:

- umowa pożyczki z 29.09.2018 r. k. 22-24;

- zestawienie operacji na rachunku kredytowym w (...) S.A., k. 73.

W okresie od 28 września 2018 r. do 28 listopada 2023 r. powódka wpłaciła na rzecz Banku: 9204,90 zł tytułem kapitału, 7119,41 zł tytułem odsetek, 352,48 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, 0,09 zł tytułem odsetek karnych. Nadto Bank pobrał od powódki w związku z umową 28 września 2018r. prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 970,79 zł.

Dowód:

- zaświadczenie (...). S.A. z 06.12.2023 r., k. 29 -30.

Powódka 23 października 2023 r. złożyła pożyczkodawcy (...) S.A. na piśmie, działając przez zawodowego pełnomocnika, oświadczenie w trybie art. 45 ust. 1 u.k.k. o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego dotyczącej umowy pożyczki nr (...) z 28 września 2018r., powołując się na wadliwe wyliczenie i wskazanie całkowitej kwoty do zapłaty oraz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania pożyczki ( (...)), a także brak podania wszystkich założeń oraz przyjęcie błędnych założeń do wyliczenia (...); Bank naliczał odsetki nie tylko od całkowitej kwoty pożyczki (18484,00 zł), ale też od prowizji (970,79 zł), co skutkowało tym, że pożyczkobiorca nie został poinformowany we właściwy sposób o (...), o wysokości całkowitej kwoty do zapłaty, wysokości odsetek dziennych od udzielonej pożyczki; wyłącznie kwota kapitału rzeczywiście udostępnionego pożyczkobiorcy może stanowić podstawę naliczania oprocentowania (art. 30 ust.1 pkt 7 ustawy). W związku z tym wskazała, że wszystkie dokonane wpłaty z tytułu umowy ponad raty kapitałowe (m.in. odsetki i prowizja) stanowią świadczenie nienależne na podstawie art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c., dlatego winny być zwrócone w całości. Jednocześnie wezwała Bank do zapłaty wszystkich nienależnych kwot z tytułu umowy, niezwłocznie na podany w oświadczeniu rachunek bankowy.

Dowód:

- oświadczenie z 23.10.2023 r. złożone w trybie art. 45 ust. 1 u.k.k. wraz z pełnomocnictwem i wydrukiem śledzenia przesyłki, k. 25 -28.

Powódka pismem z 15.12.2023 r., działając przez zawodowego pełnomocnika, wezwała (...) S.A. w W. do zapłaty kwoty 8090,20 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. Wskazała, że na dochodzoną kwotę składają się pobrana przez Bank prowizja za udzielenie pożyczki (970,79 zł) i zapłacone przez powódkę odsetki w związku z umową (7119,41 zł).

Dowód:

- ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z 15.12.2023r. wraz z pełnomocnictwem i wydrukiem śledzenia przesyłki, k. 22-25.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Okoliczności faktyczne sprawy w tym treść i warunki łączącej strony umowy, treść oświadczeń złożonych przez strony po zawarciu umowy, okoliczności i sposób wykonania umowy wynikały z dokumentów przedłożonych przez strony, których prawdziwości żadna z nich nie kwestionowała. Bezspornym w sprawie było, że strony łączy umowa pożyczki z 28 września 2018 r., a powódka dochodzone pozwem roszczenie opierała na złożonym Bankowi oświadczeniu o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego na podstawie art. 45 ust. 1 u.k.k. w którym zarzuciła bankowi wadliwe wyliczenie i błędne wskazanie całkowitej kwoty do zapłaty oraz rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Powódka twierdziła, że Bank do kwoty pożyczki wliczył skredytowaną prowizję, a następnie naliczył odsetki od całej tej kwoty, także od prowizji co – w przekonaniu powódki – było niezgodne z prawem. Pozwany Bank wskazał, że uprawnienie do skorzystania z sankcji kredytu darmowego ograniczone jest rocznym terminem prekluzyjnym, który w przypadku powódki już upłynął, a zatem uprawnienie wygasło, a niezależnie od tego powództwo jest co do zasady bezzasadne.

W przedmiotowej sprawie należało rozstrzygnąć, czy powódka dochowała terminu do skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 45 ust.1 u.k.k., a następnie czy zasadnie zarzuciła Bankowi naruszenie obowiązku z art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k. przez nieprawidłowe określenie całkowitej kwoty do zapłaty i (...), a w konsekwencji, czy zasadnie domaga się – w oparciu o art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. – zwrotu pobranych przez Bank świadczeń w postaci odsetek oraz prowizji z tytułu łączącej strony umowy pożyczki.

Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego pozbawia kredytodawcę przychodów z tytułu kredytu konsumenckiego (tj. kosztów i odsetek naliczonych w związku z udzielonym kredytem/pożyczką), które stają się świadczeniem nienależnym. Wykonanie przez konsumenta uprawnienia określonego w art. 45 ust. 1 u.k.k. powoduje – z chwilą doręczenia kredytodawcy oświadczenia woli konsumenta – zmianę treści stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu konsumenckiego; dochodzi do konwersji umowy z odpłatnej w nieodpłatną. Przy tym wykonanie uprawnienia z art. 45 ust. 1 u.k.k. ma działanie ex tunc (wsteczne) ale ze skutkami na przyszłość ( ex nunc) w tym znaczeniu, że powstaje zobowiązanie kredytodawcy do zwrotu świadczeń, których podstawa odpadła. Z chwilą złożenia skutecznego oświadczenia z art. 45 ust. 1 u.k.k. konsument przestaje być zobowiązany do zapłaty odsetek kapitałowych i innych kosztów należnych kredytodawcy na podstawie zawartej umowy o kredyt konsumencki, a jeśli takie odsetki lub koszty uprzednio zapłacił na rzecz kredytodawcy, to uprawniony jest do żądania ich zwrotu przez kredytodawcę na zasadzie art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c.

W pierwszej kolejności ocenie podlegała kwestia dochowania terminu do skorzystania przez powódkę z uprawnienia sankcji kredytu darmowego. Wygaśnięcie tego uprawnienia, czyniłoby bowiem żądanie pozwu a limine niezasadnym. Zgodnie z art. 45 ust. 5 u.k.k. uprawnienie związane z sankcją kredytu darmowego wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Sąd podziela stanowisko, że choć zamiarem ustawodawcy było ograniczenie w czasie możliwości skorzystania z tego uprawnienia do roku od dnia wykonania umowy przez kredytodawcę/pożyczkodawcę, czyli do dnia przekazania kwoty kredytu/pożyczki (tak przyjmowały też sądy powszechne: wyrok SO w Poznaniu z 13.06.2018 r., XIV C 1375/17, LEX nr 2515155; wyrok SR w Zawierciu z 30.11.2021 r., I C 1400/20, LEX nr 3341525; wyrok SR dla Warszawy-M. w W. z 3.11.2022 r., II C 2736/22, LEX nr 3448286; wyrok SR dla Warszawy-M. w W. z 10.11.2022 r., II C 2939/22, LEX nr 3448284; wyrok SR dla Warszawy-M. w W. z 10.11.2022 r., II C 2943/22, LEX nr 3448285; wyrok SR w Giżycku z 9.03.2023 r., I C 583/22, LEX nr 3516150), to literalne brzmienie tego przepisu nie pozwala na taką jego wykładnię. Skoro przepis ten stanowi o wykonaniu umowy, nie ograniczając tej przesłanki do wykonania umowy przez jedną ze stron umowy wzajemnej tj. przez kredytodawcę, to – pomimo podnoszenia uzasadnionych argumentów stosowanych przy wykładni celowościowej, w szczególności odnoszących się do konieczności zapewnienia pewności obrotu prawnego – trudno skutecznie zaaprobować taką wykładnię, która niewątpliwie jest mniej korzystna dla konsumentów. Treść przepisu wskazuje, że roczny termin do skorzystania z uprawnienia z art. 45 ust.1 u.k.k. liczony jest od dnia wykonania umowy, bez wskazania przez którą stronę umowy, a zatem należy przyjmować, że także przez konsumenta, więc de facto po spłaceniu przez niego kredytu/pożyczki, w tym odsetek i innych kosztów. W ocenie Sądu, choć taka interpretacja w praktyce skutkuje istnieniem często długotrwałego stanu niepewności, gdyż konsument będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia nawet po wielu latach od zawarcia umowy, to argumenty te powinny być podstawą zmian legislacyjnych. Stąd zdaniem Sądu w obecnym brzmieniu przepisu art. 45 ust. 1 u.k.k. uprawnienie do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wygaśnie dopiero po upływie roku od zakończenia spłaty pożyczki przez powódkę. Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że roczny termin prekluzyjny na skorzystanie przez powódkę z uprawnienia wynikającego z art. 45 ust.1 u.k.k. należało liczyć od spłaty pożyczki przez powódkę, a w konsekwencji, że w chwili złożenia przez nią oświadczenia w piśmie z 23 października 2023 r. uprawnienie do złożenia oświadczenia w trybie art. 45 ust. 1 u.k.k. jeszcze nie wygasło.

Niezależnie od powyższego żądanie pozwu nie mogło zostać uwzględnione wobec niesłuszności stawianych przez powódkę zarzutów względem działania Banku, które miałoby naruszać art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 u.k.k., w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17, art. 31–33, art. 33a i art. 36a–36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Możliwość skorzystania z owego uprawnienia zastrzeżona została zatem do przypadków ustawowo uregulowanych, a dotyczących: formy zawarcia umowy, danych jakie ma zawierać umowa kredytu, w tym danych klienta, zasad i terminów spłaty kredytu, oprocentowania, sposobu zabezpieczenia, informacji dotyczących przedterminowej spłaty kredytu, maksymalną wysokość opłat i odsetek, maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu itd. Jednocześnie w doktrynie podnosi się zastrzeżenia co do zakresu sankcjonowanych norm w art. 45 ust. 1 u.k.k. pod kątem proporcjonalności. W wyroku z 9.11.2016 r., C-42/15, (...) Slovakia a.s. przeciwko K. B., EU:C:2016:842, Trybunał Sprawiedliwości uznał, że: „Artykuł 23 dyrektywy (...) należy interpretować w ten sposób, iż nie stoi on na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie przewidziało w uregulowaniu krajowym, że w wypadku gdy umowa o kredyt nie zawiera wszystkich elementów wymaganych w art. 10 ust. 2 tej dyrektywy, umowę tę uważa się za nieoprocentowaną i bezpłatną, o ile chodzi o element, którego brak może podważyć możliwość dokonania przez konsumenta oceny zakresu ciążącego na nim zobowiązania.

Powódka powoływała się na uchybienie przez Bank obowiązkowi z art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k., polegającemu na wadliwym wyliczeniu i wskazaniu całkowitej kwoty do zapłaty oraz wadliwym ustaleniu rzeczywistej stopy oprocentowania pożyczki ( (...)), a także podania błędnych założeń do wyliczenia (...), bowiem Bank naliczał odsetki nie tylko od całkowitej kwoty pożyczki ( (...).00 zł), ale też od prowizji (970,79 zł), co skutkowało tym, że pożyczkobiorca nie został we właściwy sposób poinformowany o (...).

Uzasadniając skorzystanie z uprawnienia przewidzianego w art. 45 ust. 1 u.k.k. powódka wskazała na zawarte w ustawie o kredycie konsumenckim definicje rozróżniające pojęcia „całkowitej kwoty kredytu”, która nie obejmuje kredytowanych kosztów kredytu oraz pojęcie „całkowitego kosztu kredytu, który stanowi wszelkie koszty, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt (zwłaszcza odsetki, opłaty, prowizje, podatki, marże, koszty usług dodatkowych, takich jak np. ubezpieczenie), zarzucając że strona pozwana nieprawidłowo i w sposób wprowadzający powódkę w błąd oznaczyła w umowie te kwoty.

Tymczasem z treści umowy pożyczki wynika, że rozróżniono w niej pojęcia „całkowitej kwoty kredytu” i „całkowitego kosztu kredytu”, w sposób jednoznaczny wskazano co składa się na poszczególne kwoty. W § 1 ust. 1 umowy wymieniono kwotę pożyczki gotówkowej, jakiej Bank udziela pożyczkobiorcy tj. 19.454,79 zł, która – co wprost wskazano – obejmuje całkowitą kwotę pożyczki określoną w ust. 2 oraz kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów związanych z udzieleniem pożyczki wymienionych w § 2, jeżeli koszty te, zgodnie z wolą pożyczkobiorcy podlegają kredytowaniu przez (...). W § 1 ust. 2 wskazano, że całkowita kwota pożyczki, bez kredytowanych kosztów pożyczki, wynosi 18.484,00 zł. Natomiast w § 2 wskazano, że pożyczkodawca zobowiązuje się do zapłaty przy wypłacie pożyczki przez (...) pożyczki kosztów, obejmujących prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 970,79 zł. Ponadto w § 1 umowy sprecyzowano całkowity koszt pożyczki w wysokości 8.868,80 zł, jako sumę odsetek umownych w wysokości 7898,01 zł oraz prowizji 970,79 zł i całkowitą kwotę do zapłaty wynoszącą 27352,80 zł, która stanowiła sumę całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego kosztu pożyczki (18484,00 zł + 8.868,80 zł). W § 5 umowy wskazano, że oprocentowanie według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosi 8,99 % w stosunku rocznym. Umowa jasno zatem precyzowała wszystkie parametry w sposób niewprowadzający klienta w błąd. Całkowita kwota do zapłaty jest sumą całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego koszty pożyczki.

Wbrew zarzutom powódki, z umowy jasno wynikało, zarówno jaka było kwota udzielonej pożyczki oraz całkowita kwota pożyczki, bez kredytowanych kosztów pożyczki. Zgodnie z postanowieniami umowy kwota udzielonej pożyczki była wyższa niż całkowita kwota pożyczki, albowiem zawierała w sobie kwotę prowizji, co było prawidłowe, bowiem prowizja również została skredytowana przez (...), czemu powódka nie przeczyła.

W ocenie Sądu, wbrew zarzutom powódki, Bank był uprawniony do pobierania odsetek od prowizji, która została skredytowana przez Bank. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 15.06.2023 r., I CSK 4175/22, wskazał że: „Umowa kredytu bankowego może przewidywać obowiązek zapłaty przez kredytobiorcę odpowiedniej przygotowawczej prowizji kredytowej na rzecz banku – kredytodawcy (art. 69 ust. 2 pkt 9 pr. bank.). Stanowi ona obok odsetek kapitałowych dodatkowe wynagrodzenie banku kredytodawcy za faktyczną gotowość do wykonania umowy kredytowej i wydania kredytobiorcy na jego żądanie określonej sumy kredytu. Wykonanie to następuje w wyniku skorzystania przez kredytobiorcę z sumy kredytu w sposób wskazany w umowie kredytowej, tj. transferu tej sumy do majątku kredytobiorcy. [...] termin i sposób zapłaty tzw. przygotowawczej prowizji kredytowej może być określony w umowie kredytu bankowego (art. 69 ust. 2 pkt 9 pr. bank.). Obowiązek zapłaty tej prowizji może powstać już w chwili oddania przez bank sumy kredytu do dyspozycji kredytobiorcy. Jeśli tak skonstruowana jest umowa, a kredytobiorca na te warunki przystaje i zdecyduje się do zapłaty prowizji przygotowawczej nie ze środków własnych, które by przekazał bankowi, lecz ze środków, o których udostępnienie umówił się z bankiem, to środki przekazane na ten cel kredytobiorcy zwiększają jego zadłużenie kredytowe, które powinno być spłacane zgodnie z harmonogramem i z obciążeniem odsetkowym uzgodnionym przez strony”. Za dopuszczalnością naliczania odsetek od kredytowanej prowizji, opowiada się także doktryna, w tym T. C. (T. Czech „Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III”/ Lex el.), który w komentarzu do art. 5 u.k.k. bardzo szeroko uzasadnił dopuszczalność naliczania odsetek od kredytowanej prowizji.

Rację ma natomiast powódka, że Bank błędnie wyliczył i wskazał (...), bowiem do obliczeń przyjął wartość udzielonej pożyczki, a nie – jak wskazuje art. 5 pkt 7 i 12 u.k.k. całkowitą kwotę kredytu, która nie zawiera kredytowanych kosztów kredytu. Termin „całkowita kwota kredytu” występuje przede wszystkim w przepisach dotyczących obowiązków informacyjnych kredytodawcy na etapie przedkontraktowym (art. 7 ust. 1 pkt 2, art. 13 ust. 1 pkt 5, załączniki nr 1–2) oraz na etapie zawarcia umowy (art. 30 ust. 1 pkt 4). Ponadto stanowi ona podstawę do wyliczenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, o której należy poinformować konsumenta.„[...] poinformowanie konsumenta o całkowitym koszcie kredytu w postaci (...) obliczanej za pomocą swoistej formuły matematycznej jest [...], jak wskazują w istocie motywy 31 i 43 dyrektywy (...), niezmiernie istotne. Po pierwsze bowiem, informacja ta przyczynia się do przejrzystości rynku, ponieważ umożliwia ona konsumentowi porównanie ofert kredytowych. Po drugie, umożliwia ona konsumentowi dokonanie oceny zakresu podejmowanego zobowiązania” (wyrok TS z 21.04.2016 r., C-377/14, E. R. i H. R. przeciwko F. a.s., (...):EU:C:2016:283, pkt 90). Z orzecznictwa zob. także wyrok TS z 4.03.2004 r., C-264/02, (...) SA przeciwko S. S., (...):EU:C:2004:127, pkt 26; postanowienie TS z 16.11.2010 r., C-76/10, P. s.r.o. przeciwko I. K., (...):EU:C:2010:685, pkt 70.

Bank prawidłowo i jednoznacznie określił wszystkie niezbędne elementy umowy, prawidłowo wskazał kwotę pożyczki, całkowitą kwotę pożyczki, kwotę całkowitych kosztów pożyczki, wysokość całkowitej kwoty do zapłaty oraz wysokość oprocentowania. Jednocześnie Bank wyliczył rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (...) na 10,97%, podczas gdy przy zastosowaniu w wyliczeniach całkowitej kwoty pożyczki (...) wynosiłoby 11,05%. Różnica tych wartości jest nieznaczna i wynosi 0,08%. W ocenie Sądu, choć Bank w niewielkim zakresie nieprawidłowo wskazał (...), to mając na uwadze że wszystkie obowiązujące powódkę zobowiązania wynikające z umowy zostały w sposób, jasny, prawidłowy i jednoznaczny określone, stosowanie w tych okolicznościach sankcji darmowego kredytu byłoby nieproporcjonalne do stopnia naruszenia obowiązków informacyjnych, jakie można zarzucić stronie pozwanej. W ocenie Sądu powódka została należycie poinformowana przez Bank o ciążących na niej obowiązkach, znała wszystkie istotne elementy umowy, w tym przede wszystkim wysokość kosztów pożyczki obejmujących prowizję i odsetki umowne, czas trwania umowy, wysokość raty. Pożyczka udzielona powódce została przeznaczona w zasadniczej części na spłatę jej zobowiązań w parabankach oraz w innym banku. Powódka miała więc doświadczenie w zawieraniu umów tego rodzaju i z całą pewnością decydując się na zawarcie umowy pożyczki konsolidacyjnej z pozwanym Bankiem porównała warunki przedmiotowej umowy chociażby z warunkami umów pożyczek, które postanowiła spłacić z tej pożyczki. W ocenie Sądu udzielenie powódce prawidłowej informacji, że (...) wynosiło 11,05%, a nie jak wskazano w umowie 10,97%, przy jednoczesnym poinformowaniu jej o wszystkich istotnych parametrach umowy pożyczki, nie miałoby wpływu na wybór oferty pozwanego Banku. Jak już wyżej wskazano, (...) w wyroku z 9.11.2016 r., C-42/15, przyjął, że uchybienie obowiązkom informacyjnym spoczywającym na Banku, które skutkować może sankcją kredytu darmowego powinno dotyczyć takiego elementu, którego brak może podważyć możliwość dokonania przez konsumenta oceny zakresu ciążącego na nim zobowiązania. W ocenie Sądu łącząca strony umowa zawierała wszystkie elementy, które stanowiły podstawy do ustalenia przez powódkę zakresu jej zobowiązania wobec Banku z tytułu łączącej strony umowy, zaś błąd w wyliczonej wartości (...) wynosił zaledwie 0,08%. Wbrew zarzutom powódki, w oparciu o jasno określone warunki umowy mogła ona w sposób racjonalny i prawidłowy dokonać porównania ofert innych banków z ofertą pozwanego Banku.

Z tych wszystkich powodów Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądzając od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 1.817 zł, na którą składały się 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz 1.800 zł wynagrodzenia pełnomocnika według stawki z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Koszty procesu należne są wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, w myśl art. 98 §1 1 k.p.c.

Z/ Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. powódki. (...) dni.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marta Kulig
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kłodzku
Data wytworzenia informacji: