I C 143/21 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Kłodzku z 2024-10-25
Sygn. akt I C 143/21
UZASADNIENIE
Powódka K. L. wniosła o nakazanie pozwanej B. Z., aby opuściła, opróżniła ze swoich rzeczy lokal mieszkalny nr (...) położony w K. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w K. prowadzi księgę wieczystą nr (...) i wydała go powódce oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że nabyła przedmiotowy lokal na mocy umowy darowizny w dniu 12 września 2013 r. zawartej z matką, która sama nabyła go w drodze darowizny z obciążeniem służebnością dożywotniego mieszkania na rzecz ojca i pozwanej. Pozwana podniosła, że dziadek i pozwana zrzekli się 10 września 2013 r. służebności, która została wykreślona z księgi wieczystej. Pozwana podniosła, że u podstaw takiej decyzji leżał fakt, że matka powódki (w uzasadnieniu pozwanej) poręczyła jej i jej mężowi zaciągnięte na ponad 2 mln zł kredyty, ponieważ dziadek powódki prowadził interesy na dużą skalę, a pozwana korzystała z tego majątku. Powódka podniosła, że jej matka spłaca długi swego ojca do dzisiaj.
W piśmie procesowym z dnia 18 marca 2021 r. powódka sprecyzowała, że domaga się opróżnienia i opuszczenia lokalu przez pozwaną w związku z utratą przez nią tytułu prawnego do zajmowania przedmiotowego lokalu. Na rozprawie w dniu 13 maja 2021 r. dodatkowo podniosła, że wnosi o eksmisję babci, ponieważ ich kontakty popsuły się po śmierci dziadka.
Pozwana na rozprawie w dniu 13 maja 2021 r. wniosła o oddalenie powództwa i o mediację, z której zrezygnowała powódka
Powódka pismem z dnia 27 marca 2023 r. wniosła o nakazanie pozwanej, by opuściła i opróżniła ze swoich rzeczy lokal mieszkalny położony w K. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w K. prowadzi księgę wieczystą (...) i wydała go powódce, a w przypadku stwierdzenia braku podstaw do wydania orzeczenia zgodnie z tym żądaniem, wniosła o nakazanie pozwanej, aby opuściła, opróżniła ze swoich rzeczy i wydała dwa pokoje oznaczone nr 2 i 4 na szkicu stanowiącym załącznik do pisma oraz dopuściła do współposiadania kuchni, łazienki, wc oraz przedpokoju znajdujących się w lokalu mieszkalnym położonym w K. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w K. prowadzi księgę wieczystą (...). W uzasadnieniu powódka powołała, że lokal składa się z czterech pokoi, a powódka domaga się uregulowania swojego prawa do dwóch pokoi i wskazała na zakres służebności wynikający z umowy darowizny z 9 lutego` 2005 r.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku nr (...) przy ul. (...) w K. stanowił własność F. Z. i B. Z.. Lokal składa się z czterech pokoi, kuchni, łazienki, wc i przedpokoju.
Okoliczność bezsporna
W latach 70 – tych XX w. F. Z. związał się z pozwaną B. Z.. Każdy z nich miał dzieci z poprzednich związków: F. - córkę M. z małżeństwa z inną kobietą, zaś pozwana dwóch synów B. i D.. Żona F. Z. odbywała karę pozbawienia wolności i okazało się, że jest w ciąży. Córkę I. (matkę powódki) urodziła przebywając w jednostce penitencjarnej. I. trafiła do domu dziecka. Pozwana zwracała uwagę mężowi, że nie powinno tak być, że jego dziecko jest z obcymi ludźmi, zamiast z ojcem. F. początkowo kwestionował swoje ojcostwo, lecz ostatecznie pod wpływem pozwanej zabrał około 2-letnią I. do siebie. Matka powódki była zameldowana w przedmiotowym lokalu od 19 mara 1979 r. do 21 listopada 2013 r. Pozwana wraz z mężem wychowywała matkę powódki i jej siostrę oraz swoich synów. Pozwana nie faworyzowała swoich dzieci. Pozwana zastępowała matkę córkom F. Z.. Pozwana zrezygnowała z pracy i zajęła się dziećmi i domem. Do śmierci F. Z. jego córki z rodzinami i dzieci pozwanej z rodzinami spędzali wspólnie święta. Relacje w rodzinie były normalne, nikt nie był skłócony. Pozwana okazywała serdeczność powódce do czasu zerwania z nią kontaktów przez powódkę. Po śmierci F. Z., relacje z resztą rodziny popsuły się ze strony I. L. (1) i jej córek.
Dowód: zeznania świadka I. L. (1) – k.111, zeznania świadka E. L. – k.112 , zeznania świadka B. M. (1) – k.242, zeznania świadka M. H. – N. – k.243, zeznania świadka D. M. (1) – k.244, zeznania świadka M. H. – k.245, zeznania świadka C. P. 246 verte, zeznania świadka G. Ł. – k.246 verte, zaświadczenie systemu PESEL-SAD – k.216, zeznania pozwanej – k.235 - 236
Matka powódki I. L. (1) po zamążpójściu otrzymała mieszkanie na ul. (...) w K., a w spadku po ojcu otrzymała dom na tej samej ulicy. Prowadziła w niej działalność polegającą na najmie pokoi i apartamentów. W wyniku powodzi z dnia 15 września 2024 r. nieruchomość została zalana do ok.2,50 m.
Dowód: zeznania świadków B. M. (1) – k.242, zeznania świadka M. H. – k.245, zeznania świadka D. M. (1) – k.244, zeznania pozwanej – k.236, zdjęcia – k.230 - 233
F. Z. prowadził działalność gospodarczą i z obawy przed egzekucją lub upadłością podjął decyzję o dokonaniu darowizny nieruchomości, których wraz z żoną – pozwaną B. Z. był właścicielem. F. Z. powtarzał, że sytuacja go do tego zmusiła oraz że pozwana ma prawo mieszkać w tym lokalu do śmierci.
Dowód: zeznania świadka M. H. – N. – k.243, zeznania pozwanej – k.236,
W dniu 9 lutego 2005 r. F. Z. i pozwana B. Z. oraz matka powódki I. L. (1) zawarli umowę darowizny lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. przy ul. (...) wraz z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości i współużytkowaniu wieczystym gruntu, a nadto użytkowania wieczystego działki nr (...) wraz z położonym na niej garażem stanowiącym własność darczyńców. Obdarowana ustanowiła – na życzenie – na nabytej nieruchomości dożywotnią i nieodpłatną służebność mieszkania, składającego się z dwóch pokoi z używalnością kuchni, łazienki, wc i przedpokoju.
Dowód: akt notarialny z 09.02.2005 r. – k.144 - 148
W dniu 10 września 2013 r. F. Z. – dziadek powódki i pozwana B. Z. złożyli oświadczenie, w którym zrezygnowali z dożywotniej i nieodpłatnej służebności mieszkania składającego się z dwóch pokoi z używalnością kuchni, łazienki i przedpokoju. Powództwo B. Z. o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym przez dokonanie wpisu w dziale III dożywotniej i nieodpłatnej służebności mieszkania zostało prawomocnie oddalone.
Dowód: oświadczenie dnia 10.09.2013 r. – k.25, pozew wyrok Sądu Rejonowego w K. dnia 26.07.2023 r. z uzasadnieniem – k.229, 233 - 239, wyrok Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 11.04.2024 r. z uzasadnieniem - k.282, 294 - 299 – w aktach tut. Sądu I C (...)
W dniu 12 września 2013 r. I. L. (1), działająca w imieniu własnym i w imieniu małoletniej wówczas powódki jako przedstawiciel ustawowy oraz G. L. działający w imieniu małoletniej powódki jako przedstawiciel ustawowy zawarli umowę darowizny, na mocy której I. L. (1) darowała powódce K. L. lokal mieszkalny nr (...) położony w kłodzku przy ul. (...), opisany w księdze wieczystej (...)wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku oraz prawem współużytkowania gruntu.
Dowód: akt notarialny - umowa darowizny z dnia 12.09.2013 r. – k.22 – 24
Mimo zrzeczenia się służebności, między F. Z., B. Z. i I. L. (1) było ustalone, że darczyńcy będą tam mieszkać do śmierci i ponosić koszty mieszkania. Pozostali członkowie rodziny wiedzieli o tych ustaleniach.
Dowód: częściowo zeznania świadka I. L. (1) – k.111, zeznania świadka B. M. (1) – k.242, zeznania świadka M. H. – N. – k.243, zeznania świadka D. M. (1) – k.244, zeznania świadka M. H. – k.245, zeznania pozwanej – k.235 – 236
Mąż pozwanej zachorował na nowotwór trzustki. Zmarł w styczniu 2017 r.
Okoliczność bezsporna
F. Z. prosił swoje córki I. L. (2) i M. H., żeby wspierały pozwaną, żeby się nią opiekowały, by sprzedać garaż i samochód, wcześniej darowane I. L. (1), i pieniądze przeznaczyć w części dla pozwanej, a część na nagrobek, ponieważ wiedział, że odchodzi. I. L. (1) sprzedała samochód i garaż, lecz nie przekazała pieniędzy pozweanej zgodnie z ustaleniami. Członkowie rodziny złożyli się na nagrobek F. Z..
Dowód: zeznania świadka M. H. – N. – k.243, zeznania pozwanej – k.325 - 236
Po śmierci F. Z. ze względu na jego zadłużenie członkowie rodziny podjęli decyzje o odrzuceniu spadku. Matka powódki I. L. (1) też miała złożyć takie oświadczenie, lecz mimo tego, że sama namawiała swoją siostrę M. H. do odrzucenia spadku, nie złożyła takiego oświadczenia.
Dowód: zeznania świadka M. H. – k.245 – 246
Matka powódki nabyła spadek po ojcu F. Z. w całości z dobrodziejstwem inwentarza.
Okoliczność bezsporna
Pozwana ponosi koszty utrzymania mieszkania około 1 200 zł oraz mediów około 2 000 zł. Od dłuższego czasu nie było w przedmiotowym lokalu remontu. Wykonywane są drobne, bieżące naprawy.
Dowód: zeznania świadka M. H. – N. – k.243, zeznania świadka S. H. – k.246, zeznania świadka G. Ł. – k.246 verte
Powódka wynajmowała mieszkanie wraz ze swoim partnerem, mieszkała też u swojej matki I. L. (1). Nie jest właścicielką żadnej nieruchomości.
Dowód: zeznania świadka M. H. – N. – k.243, zeznania świadka B. J. – k.247, zeznania świadka I. L. (1)
Powódka zwróciła się do pozwanej o zapłatę podatku od nieruchomości za 2019 r. w kwocie 60 zł i za 2020 zł w tej samej wysokości.
Dowód: pismo powódki z dnia 20.04.2020 r. – k.21
Powódka wraz z matką żądały od pozwanej wydania kluczy do mieszkania, wzywały w tej sprawie Policję. Żądały, by pozwana opuściła lokal, bo nie jest właścicielką.
Dowód: zeznania świadka D. M. (1) – k.244, zeznania świadka B. J. – k.247, zeznania świadka C. P. – k.246 verte, zeznania świadka G. Ł. – k.246 verte
Pozwana w liście do powódki wskazała, że darowizna mieszkania ze służebnością miała zagwarantować jej wsparcie ze strony matki powódki i jej córek. Jednocześnie pozwana wskazała, że nie będzie z powódką zawierać żadnych umów i poinformowała, by sprawę skierować na drogę sądową. W odpowiedzi powódka poinformowała pozwaną, że przebywa w lokalu bezprawnie oraz, że oczekuje czynszu najmu 1 300 zł miesięcznie.
Dowód: list pozwanej do powódki – k.19, list powódki do pozwanej – k.20
Powódka skierowała do pozwanej wypowiedzenie w trybie natychmiastowym użyczenia lokalu przy ul. (...) i wezwała do natychmiastowego opuszczenia lokalu.
Dowód: pismo powódki z dnia 23.10.2020 r. – k.18
Powódka wezwała pozwaną pismem z dnia 10 listopada 2020 r. do uregulowania czynszu w wysokości 1 300 zł za październik 2020 r. na wskazany numer rachunku bankowego informując jednocześnie i zbliżającej się kolejnej zapłacie za listopad.
Dowód: wezwanie do zapłaty – k.13
(...) Oddział w W. Inspektorat w K. poinformował pozwaną, że potrącenia realizowane ze świadczenia emerytalnego w związku ze zbiegiem egzekucji sądowej co do kwoty 51 965,49 zł i 4 342,06 zł będą gromadzone w depozycie. W lutym 2021 r. pozwana otrzymała emeryturę w kwocie 1 785,70 zł.
Dowód: potwierdzenie wypłaty – k.76, zawiadomienie ZUS – k.77
Pozwana zareagowała na wezwania żądania zapłaty wynagrodzenia za korzystanie przez pozwaną z lokalu powołując się na ustanowioną dożywotnią i nieodpłatną służebność mieszkania.
Dowód: pismo pozwanej z dnia 10.11.2020 r. – k.15 - 16
Powódka od 1 września 2019 r. była zatrudniona jako recepcjonistka z wynagrodzeniem brutto 2 600 zł.
Dowód: zaświadczenie zatrudnieniu i zarobkach – k.14, umowa o pracę – k.17
Pozwana dokonywała opłat z tytułu dostawy wody przez (...) Sp. z o.o., zaliczek na poczet kosztów zarządu do Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...), dostawy energii elektrycznej do przedmiotowego lokalu, dostawy gazu.
Dowód: blankiety wpłat – k.78, 80 – 83
Pozwana od 15 stycznia 1997 r. zaliczona została do drugiej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia. Pozwana 5 listopada 2014 r. przebyła zawał serca i od tego czasu jest leczona z powodu przewlekłej choroby niedokrwiennej serca, utrwalonego migotania przedsionków oraz nadciśnienia tętniczego.
Dowód: wypis z treści orzeczenia – k.84, zaświadczenie z marca 2021 r. – k.85, historia zdrowia i choroby pacjenta – k.86 – 87, informacja dla lekarza kierującego – k.88, faktura VAT nr (...) – k.89, faktura VAT nr (...) – k.90
Pozwana nie jest właścicielką innej nieruchomości budynkowej ani lokalowej, nie posiada żadnego majątku. Utrzymuje się z emerytury ok.3 200 zł brutto.
Dowód: zeznania pozwanej – k.236
Matka powódki prowadzi pensjonat (...) w K. przy ul. (...) z 33 miejscami noclegowymi.
Dowód: ogłoszenie – k.91 – 92, 93
Powódka cierpi na zaburzenia lękowe uogólnione, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, z epizodem depresji o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu oraz zaburzenia osobowości nieokreślone. W dniu 8 kwietnia 2024 r. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności postanowił zaliczyć powódkę do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności określając jego datę początkową na 29 lutego 2024 r. i wskazując, że niepełnosprawność istnieje od 14 – go roku życia.
Dowód: zaświadczenie lekarskie z dnia 23.11.2020 r. – k.12, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k.210
Sąd zważył, co następuje:
W przedmiotowej sprawie powódka mająca obecnie 25 lat domagała się eksmisji z lokalu mieszkalnego swojej przybranej babci, pozwanej mającej obecnie 81 lat. Pozwana była żoną, nieżyjącego już, rodzonego dziadka powódki F. Z..
Z przeprowadzonych dowodów jednoznacznie wynika, że właścicielem przedmiotowego lokalu jest powódka K. L., która nabyła ten lokal na mocy umowy darowizny od swojej matki I. L. (1), która otrzymała go również na podstawie umowy darowizny od swojego ojca oraz jego żony, pozwanej B. Z.. Oczywistym jest, że roszczenie powódki wynikało z przepisu art.222 § 1 k.c. Sąd w żadnej mierze nie neguje prawa własności przysługującego powódce.
W pierwszej kolejności podnieść należy, że z prawomocnego wyroku w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym wynika jednoznacznie, że pierwotni darczyńcy, F. Z. i pozwana, zrzekli się nieodpłatnej i dożywotniej służebności mieszkania. Dokonywanie ocen oświadczenia o zrzeczeniu się służebności w niniejszej sprawie jest niedopuszczalne wobec treści art.365 § 1 k.p.c. W związku z tym stwierdzić należy, że w istocie pozwana nie posiada tytułu prawnego do zajmowania tego lokalu, ponieważ po pierwsze, w wyniku darowizny przestała być jego właścicielką, a po drugie, w wyniku zrzeczenia się służebności mieszkania, utraciła tytuł do zamieszkiwania w lokalu. Wbrew podnoszonym przez pozwaną twierdzeniom, w kontekście prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 26 lipca 2023 r. oddalającego powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie wpisu w dziale trzecim księgi wieczystej służebności mieszkania dożywotniej i nieodpłatnej, nie posiada ona uprawnienia do zamieszkiwania w lokalu na podstawie ograniczanego prawa rzeczowego w postaci służebności mieszkania. Niezależnie od tego, z pism powódki wynikało, że fakt zajmowania lokalu przez pozwaną uzasadniała użyczeniem, które powódka wypowiedziała. Zatem w ocenie powódki istniał między nimi stosunek zobowiązaniowy – użyczenie, zawarty w sposób dorozumiany, który powódka wypowiedziała wobec jego bezterminowości. Zatem i tę podstawę prawną zajmowania lokalu pozwana miała utracić na skutek wypowiedzenia.
W odniesieniu do ustalonego stanu faktycznego, nie sposób pominąć faktu, że pozwana była właścicielką lokalu wraz z małżonkiem F. Z. na zasadzie wspólności małżeńskiej i następnie lokal ten darowali matce powódki, przy czym należy pamiętać, że pozwana była macochą matki powódki. Jak wynika z zeznań świadków B. M. (1), M. H. – N., D. M. (1), M. H., C. P. i G. Ł., to pozwana w istocie wychowywała matkę powódki, a wcześniej zrobiła wszystko, by F. Z. zabrał córkę z domu dziecka lub dalekiej krewnej. Świadkowie ci zeznali zgodnie, że pozwana była dobrą osobą, najpierw myślącą o innych, a na końcu o sobie. Była również ciepłą babcią dla wnuków swojego męża. Co znamienne, starsza z córek F. Z., pasierbica pozwanej M. H., rodzona siostra matki powódki zeznała, że pozwana nie faworyzowała swoich synów, że była dobrą osobą i zastąpiła jej i I. L. (1) matkę. Zwraca uwagę relacja świadka M. H., która mimo kontaktów z matką biologiczną, pierwszą żoną F. Z., utrzymuje bardzo dobre relacje z pozwaną, swoją macochą. Również jej córka, a „przybrana” wnuczka pozwanej, M. N., takie relacje z pozwaną utrzymuje i obie wskazywały na rodzinne ustalenia i ostatnie życzenie F. Z., który prosił swoje córki by opiekowały się i wspierały pozwaną. W ocenie Sądu, zeznania świadków M. H. i M. H. – N., są one poparte zeznaniami świadków C. P. i G. Ł., a także zeznaniami świadków B. M. i D. M. i uznać należało za wiarygodne. Sąd nie dopatrzył się przyczyn, dla których ci świadkowie mieliby zeznawać niezgodnie z prawdą. W istocie z ich zeznań wynika brak zrozumienia przyczyn podjęcia przez powódkę działań zmierzających do wyeksmitowania pozwanej.
Sąd ma na względzie, że powódka jest córką I. L. (1) i od niej otrzymała darowiznę przedmiotowego lokalu, lecz nie można nie uwzględnić okoliczności, że matka powódki otrzymała tę nieruchomość od swego ojca i pozwanej również na podstawie umowy darowizny. Gdyby pozwana nie darowała przysługującego jej prawa własności do przedmiotowego lokalu, to powódka mogłaby być tylko ewentualnie współwłaścicielką udziału po dziadku, o ile wcześniej pozwana z mężem znieśliby wspólność ustawową. Wówczas przy zniesieniu współwłasności pozwana mogłaby domagać się spłaty przysługującego jej udziału lub spłacić udział drugiego współwłaściciela. Zatem w istocie powódka nie wykładając na poczet nabycia prawa własności lokalu przy ul. (...) żadnych środków pieniężnych, uzyskała tę nieruchomość pod tytułem darmym.
Nie uszło uwadze Sądu, że dziadek powódki w obawie przez utratą lokalu mieszkalnego ze względu na prowadzoną działalność podjął decyzję o darowiźnie lokalu na rzecz córki I. L. (1) i wraz z pozwaną dokonali tego w 2005 r.
Z tych względów żądanie eksmisji pozwanej z lokalu przy ul. (...) jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i stanowi nadużycie prawa przez powódkę.
Zgodnie z przepisem art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Przepis ten jest klauzulą generalną, co oznacza, że zawiera zwroty niedookreślone, którym można nadać konkretne znaczenie dopiero w procesie stosowania prawa przez sąd, po rozważeniu okoliczności konkretnej sprawy. Treść zasad współżycia społecznego nie jest bowiem ściśle zdefiniowana. Jak trafnie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 28 listopada 2001 r., IV CKN 1756/00, „odwołanie się do zasad współżycia społecznego oznacza odwołanie się do idei słuszności w prawie i do powszechnie uznawanych wartości w kulturze naszego społeczeństwa. Ujmując rzecz ogólnie, można przyjąć, że przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania". Rozważenie zastosowania przez Sąd art. 5 k.c. powinno być natomiast bezwzględnie poprzedzone rozważeniem wszystkich okoliczności rozpoznawanej sprawy. Oczywiste jest również, że odmowa udzielenia prawu podmiotowemu ochrony prawnej na podstawie art. 5 k.c. powinna być ograniczona do sytuacji wyjątkowych, skoro niewątpliwe jest, że istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych.
W rozstrzyganej sprawie Sąd miał na względzie stan zdrowia powódki i jej sytuację mieszkaniową, choć nie udowodnioną zgodnie z art. 6 k.c. i art.232 zd. 1 k.p.c. co do jej obecnego miejsca zamieszkania wobec niestawiennictwa powódki na rozprawę, na której miała być przesłuchiwana. Jednak zwrócić należy uwagę, że powódka jest osoba młodą w przeciwieństwie do 81 – letniej pozwanej, osoby schorowanej, która zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu 51 lat i wyzbyła się przysługującego prawa nie otrzymując w zamian żadnych środków pieniężnych. W odczuciu społeczeństwa żądanie eksmisji takiej osoby budzić musi sprzeciw, zwłaszcza gdy uwzględnić, że pozwana była dobrą macochą, dobrą przybraną babcią, również dla powódki, troszczącą się o pasierbice, co wynika jednoznacznie z zeznań świadka M. H. – pasierbicy pozwanej, rodzonej ciotki powódki, która nie ma żadnego interesu, by zeznawać na niekorzyść powódki a korzyść pozwanej, choć utrzymuje również relacje ze swą rodzoną matką.
Zeznania świadka I. L. (1) i E. L. w ocenie Sądu miały na celu zdeprecjonowanie pozwanej jako macochy, umniejszenie jej roli w wychowaniu matki powódki i postawienia jej w złym świetle jako osoby troszczącej się wyłącznie o swoich synów. Jednocześnie powódka nie wykazała, by czynione były jakieś darowizny, czy to przez pozwaną, czy przez nią i F. Z. na rzecz B. M. (1) i D. M. (1), a zatem nie wykazała faworyzowania swoich dzieci przez pozwaną. Z zeznań świadka E. L. wynika, że pozwana nie odpowiadała „Dzień dobry” na ulicy, lecz było to w czasie, gdy powódka kierowała do pozwanej pisma w sprawie wydania lokalu mieszkalnego. Ze stwierdzenia świadek E. L., że „uważam, że ja i siostra [powódka] byłyśmy inaczej traktowane i niesprawiedliwie niż wnuki ze strony pozwanej. Po śmierci dziadka podały nieprzychylne słowa w naszym kierunku.” (k.112 akt), nie wynikają żadne konkretne okoliczności dotyczące zachowania pozwanej. Jednocześnie świadek wskazała, że „chodzi o moją mamę i przejęcie przez nią długów po dziadku”. Zeznania te pozwalają stwierdzić, że w związku z nabyciem przez matkę powódki spadku z dobrodziejstwem inwentarza, doszło do sytuacji, w której powódka domaga się eksmisji pozwanej żony dziadka z lokalu, który pozwana darowała pasierbicy, a ta swojej córce. W tym kontekście wskazać wypada na zeznania partnera matki powódki S. M., który stanowczo wypowiedział się o prawie powódki do lokalu i braku pokrewieństwa między powódką i pozwaną. Z jego zeznań nie wynikają żadne konkretne sytuacje, w których dochodziłoby do obrony przez pozwaną swoich dzieci, ponieważ nawet rodzona siostra matki powódki ich nie potwierdziła. W związku z tym Sąd nie oparł się na tych zeznaniach świadka S. M.. Zeznania świadka K. M. są zeznaniami w przeważającej mierze ze słyszenia, świadek nie mieszkała z matką powódki i ojcem.
Przede wszystkim powódka uzyskała prawo do lokalu nie wykładając na ten cel żadnych środków, a podobnie jak matka powódki. Ponadto żądanie dotyczy osoby 81-letniej. Z dowodów z dokumentów oraz zeznań świadków i pozwanej wynika jednoznacznie, że powódka podjęła działania uprzykrzające życie osobie w podeszłym wieku, która mieszka w przedmiotowym lokalu od 51 lat, która jest schorowana i wyzbyła się przed laty tego lokalu na rzecz pasierbicy, matki powódki. Ze strony pozwanej nie było żadnych zachowań, które należałoby negatywnie ocenić. Powódka nie wykazała zgodnie z art. 6 k.c. żadnych okoliczności, które wskazywałby na uciążliwość zamieszkiwania pozwanej w lokalu. Stwierdzić wypada, że pozwana ponosi koszty utrzymania mieszkania oraz mediów. Powódka nie udowodniła, by zapłaciła jakąkolwiek należność związaną z lokalem. Z zeznań świadków zawnioskowanych przez pozwaną wynika, że pozwana płaci te należności, przedstawiła częściowo potwierdzenia wpłat. Zatem powódka nie ponosi żadnych kosztów utrzymania mieszkania, ale nie otrzymuje z tego tytułu czynszu najmu od pozwanej. Zauważyć jednak wypada po raz kolejny, że to pozwana wyzbyła się prawa własności tego lokalu i nie tylko tego prawa, ponieważ darowała również prawo własności garażu i działki będącej w użytkowaniu wieczystym i nie otrzymała żadnych środków pieniężnych z tego tytułu, na co zawracali również uwagę świadkowie zawnioskowani przez pozwaną. W istocie stwierdzić należy, że to powódka wraz z matką eskalują konflikt z pozwaną, by uzyskać zamierzony skutek w postaci opróżnienia, opuszczenia i wydania lokalu przez pozwaną.
Nie ulega wątpliwości, że pozwana ma prawo do poszanowania jej życia w mieszkaniu zgodnie z art. 8 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, gdyż nie było kwestionowane, że lokal przy ul. (...) stanowi od lat stałe miejsce zamieszkania. Jest jedynym jej centrum życiowym, w którym spędziła większość swojego życia ze swoim zmarłym mężem. Nie posiada innego lokalu. Dba o zajmowaną nieruchomość, przeprowadzając drobne, bieżące remonty w miarę swoich skromnych możliwości finansowych.
Zdaniem Sądu, nakazanie pozwanej eksmisji po tak długim okresie zamieszkiwania, byłoby dla niej znaczną dolegliwością, większą niż typowe następstwo wykonania wyroku eksmisyjnego, przy uwzględnieniu jej wieku oraz stanu zdrowia. Podkreślić przy tym należy, że sam fakt długoletniego zamieszkiwania w lokalu nie jest wystarczającą podstawą do uznania zasadności stosowania art. 5 k.c., ale jest istotnym argumentem w kontekście proporcjonalności eksmisji. W ocenie Sądu fakt, że pozwana przekazała swój udział w nieruchomości matce powódki, obciążając go prawem służebności mieszkania, a następnie zrzekając się nawet tego prawa, nie może być obojętny dla rozstrzygnięcia sprawy. Z ustaleń stanu faktycznego nie wynika, by pozwana kiedykolwiek wykazywała agresję wobec powódki i jej rodziny i to nie ona była agresorem.
Powódka powoływała się na swój stan zdrowia, konieczność najmu lokalu celem zamieszkania, a po powodzi wskazywała na zalanie nieruchomości przy ul. (...). Zwrócić jednak należy uwagę, nie kwestionując braku prawa własności innej nieruchomości powódki, że powódka mimo wezwania jej na rozprawie w dniu 5 września 2024 r. do stawiennictwa w dniu 3 października 2024 r. na ul. (...) oraz na rozprawę, nie stawiła się na rozprawie w dniu 3 października 2024 r. Nie uczestniczyła też w przesłuchaniu w miejscu zamieszkania pozwanej. Jednocześnie jej pełnomocnik nie sygnalizował przyczyn niestawiennictwa powódki. W związku z tym Sąd pomiął jej zeznania. Powódka tym samym nie udowodniła, jak wygląda obecnie jej sytuacja mieszkaniowa. Zwrócić jednak należy uwagę, że matka powódki prowadzi działalność w nieruchomości przy ul. (...) w K. i choć nieruchomość ta została zalana istnieją możliwości zamieszkiwania powódki na piętrze tej nieruchomości. Świadek
W tej sytuacji Sąd uznał konieczność respektowania woli zmarłego dziadka powódki i męża pozwanej, a nadto miał na względzie darowiznę z 2005 r. oraz zrzeczenia się służebności mieszkania oraz sytuacja materialno-bytowa pozwanej są wystarczające dla przyjęcia, iż roszczenie powoda o orzeczenie eksmisji wobec pozwanej jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego oddalił zgłoszone powództwo na podstawie art. 5 k.c.
Nie zasługiwało również na uwzględnienie żądanie ewentualne zgłoszone w piśmie z dnia 27 marca 2023 r. Zobowiązanie pozwanej do opróżnienia i opuszczenia dwóch pokoi i udostępnienie do współposiadania pozostałych pomieszczeń znajdujących się w lokalu doprowadziłoby do negatywnych skutków takiej decyzji. Zwrócić należy uwagę na zachowania powódki polegające na wymuszaniu określonych zachowań u pozwanej, wzywaniu Policji, generowaniu sytuacji, o której zeznawała świadek C. P. i w istocie świadek B. J. wspominający o odwiedzinach pozwanej w celu odzyskania mieszkania. Dla osoby schorowanej i w wieku pozwanej nie byłoby to niewątpliwie spokojne zamieszkiwanie. Na taką sytuację Sad nie mógł się zgodzić, choć ma świadomość, że zajmowany lokal składa się z 4 pokoi. Sąd również miał na względzie ewentualny obowiązek alimentacyjny dzieci pozwanej i potrzebę wsparcia z ich strony. Z racji jednak wieku pozwanej, jej stanu zdrowia oraz dokonanych darowizn nakazanie pozwanej eksmisji byłoby pozbawione sprawiedliwości.
Z tych względów orzeczono jak w pkt I.
Jednocześnie Sąd mając na względzie sytuację powódki wynikająca z wyżej ustalonego stanu faktycznego, co odpowiada normie określonej w art.102 k.p.c,. nie obciążył jej kosztami procesu.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kłodzku
Data wytworzenia informacji: