I C 118/24 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Kłodzku z 2024-10-14
sygn. akt IC 118/24
UZASADNIENIE
(...) Sp. z o.o. sp.k. w G. wniosła pozew przeciwko (...) w W. o zapłatę kwoty 11538,55 zł z odsetkami ustawowymi na opóźnienie od kwoty 11046,55 zł od dnia 13.12.2023r., od kwoty 492 zł od dnia 25.01.2024r. do dnia zapłaty, tytułem dalszego odszkodowania za szkodę w pojeździe marki O., nr rej. (...), powstałą w wyniku wypadku z dnia 17.11.2023r., oraz tytułem zwrotu kosztów prywatnej kalkulacji naprawy, wykonanej na zlecenie powoda.
Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że z tytułu przedmiotowej szkody przyznała odszkodowanie w łącznej wys. 9708,03 zł, a powód nie udowodnił, że wysokość ta została zaniżona. Podniosła, że poszkodowany mógł skorzystać z oferty pozwanej i naprawić pojazd za jego pośrednictwem, nie ponosząc żadnych kosztów naprawy.
Stan faktyczny:
W dniu 17.11.2023r., w wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu marki O., nr rej. (...), należącego do poszkodowanego D. S.. Poszkodowany zgłosił szkodę w pozwanym Zakładzie, który sporządził kalkulację kosztów naprawy pojazdu na kwotę 8526,78 zł i wypłacił ją poszkodowanemu.
Na podstawie umowy cesji z 19.12.2023r. poszkodowany zbył na rzecz strony powodowej przysługującą mu wierzytelność, z tytułu kosztów naprawy w.w. pojazdu. Strona powodowa zleciła rzeczoznawcy sporządzenie kalkulacji naprawy, niezbędnej do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia z dnia 17.11.2023r. Z wykonanej na zlecenie powoda kalkulacji wynikało, że koszt naprawy wynosi 19573,33 zł. Koszt kalkulacji, wykonanej na zlecenie powoda, wynosił 492 zł.
/Bezsporne/
Sąd ustalił:
Pismem z dnia 17.01.2024r., strona powodowa, jako nabywca wierzytelności, wezwała stronę pozwaną do dobrowolnej zapłaty dalszej kwoty, tytułem odszkodowania, zgodnie z kalkulacją kosztów naprawy, wykonaną na zlecenie powoda, w terminie 7 dni
Po zawiadomieniu strony pozwanej o cesji wierzytelności na rzecz powoda, na skutek wezwania złożonego przez stronę powodową w dniu 17.01.2024r., pozwana wypłaciła w dniu 7.02.2024r. na rzecz poszkodowanego D. S. dodatkową kwotę – 1181,25 zł, tytułem odszkodowania, równego kosztom naprawy uszkodzonego pojazdu.
Dowód: e-mail strony powodowej do pozwanej z dn. 19.12.2023r. z zał. umową przelewu wierzytelności z 17.11.2023r. (k-63-64); pismo powoda z dnia 17.01.2024r. (k-19); potwierdzenie przelewu z 7.02.2024r. (k-46).
Koszt naprawy przedmiotowego samochodu po zdarzeniu z dnia 17.11.2023r., pozwalający na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody, pod względem technicznym, bezpieczeństwa, estetyki i trwałości części zamiennych - wynosi 18685,51 zł, przy zakwalifikowaniu do wymiany części oryginalnych, zalecanych i sygnowanych logo producenta pojazdu oraz dostępnych na rynku części alternatywnych o jakości „Q”, przy zastosowaniu średniej stawki za roboczogodzinę w warsztatach rzemieślniczych w wysokości 125 zł.
Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, kosztorysowania i wyceny pojazdów T. G. (k-77 i nast.).
Sąd zważył, co następuje:
Kwestia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku z dnia 17.11.2023r. nie była sporna. Poza sporem było, że dotychczas strona pozwana wypłaciła poszkodowanemu kwotę 8526,78 zł, tytułem odszkodowania, odpowiadającego oszacowanym kosztom naprawy pojazdu.
Na skutek przelewu, wierzytelność zbywcy wchodzi do majątku nabywcy wraz ze związanymi z nią prawami (art. 509 § 2 kc). Konsekwencją przelewu wierzytelności jest zmiana podmiotowa po stronie wierzyciela, polegająca na tym, że dotychczasowy wierzyciel traci to stanowisko, a w jego miejsce wchodzi nabywca wierzytelności, który uzyskuje ją w takim samym kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy. Legitymację materialną do żądania spełnienia świadczenia uzyskuje nowy wierzyciel (cesjonariusz), na ręce którego dłużnik jest obowiązany spełnić świadczenie, z zastrzeżeniem konsekwencji wynikających z braku zawiadomienia dłużnika o przelewie (art. 512 kc). Powyższe oznacza, że powód był legitymowany do dochodzenia spornej w sprawie wierzytelności. Zarzut zapłaty w kwocie 1181,25 zł (na mocy decyzji pozwanego z dnia 6.02.2024r., k. 46, wydanej na skutek wezwania, złożonego przez stronę powodową w dniu 17.01.2024r.) nie zasługiwał na uwzględnienie. Pozwany dokonał zapłaty tej kwoty na rachunek bankowy poszkodowanego już po zawiadomieniu pozwanego o cesji wierzytelności, a więc na rzecz osoby nieuprawnionej. Spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela nie ma skutku względem nabywcy, skoro w chwili spełnienia świadczenia dłużnik (pozwany) wiedział o przelewie (art. 512 kc).
Wysokość szkody w rozpoznawanej sprawie ustalono w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej T. G., który oszacował koszt naprawy samochodu w programie eksperckim Audatex, przyjmując średnią stawkę, obowiązującą na rynku lokalnym w warsztatach nieautoryzowanych za roboczogodzinę w wysokości 125 zł, z zastosowaniem części oryginalnych sygnowanych logo producenta, skoro ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby w pojeździe w dniu szkody zamontowane były części inne, niż oryginalne, oraz dostępnych na rynku części alternatywnych o jakości „Q”, co gwarantuje przywrócenie pojazdu do stanu jak przed szkodą - pod względem technicznym, bezpieczeństwa, estetyki i trwałości części zamiennych. Strona pozwana nie wykazała, że użycie w procesie naprawy nowych części oryginalnych spowoduje wzrost wartości pojazdu po naprawie (art. 6 kc).
Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania (art. 363 kc).
Strona pozwana, odpowiedzialna za szkodę, zobowiązana jest zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu uszkodzonego pojazdu. Przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu do takiego stanu używalności i jakości, jaki istniał przed wypadkiem. Jeżeli wymaga to użycia nowych części i materiałów, wydatki poniesione z tego tytułu powinny być uznane jako koszty naprawienia szkody. Odszkodowanie obejmuje koszty zakupu niezbędnych nowych części i innych materiałów pod warunkiem ich konieczności i niezbędności pod względem technicznym, bezpieczeństwa oraz estetyki i trwałości części zamiennych (por. postanowienie SN z dnia 24.02.2006r., III CZP 91/05, LEX nr 180669). O przywróceniu do stanu poprzedniego można mówić, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem odpowiada stanowi samochodu sprzed wypadku, biorąc pod uwagę zarówno stan techniczny, jak i trwałość i wygląd estetyczny (por. wyrok SN z dnia 3.02.1971r., III CRN 450/70, OSNC 1971/11/205; wyrok SN z dnia 5.11.1980r., III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186; wyrok SA w Gdańsku z dn. 27.02.2020r., V ACa 599/19). Odszkodowanie obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki. Koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku (por. wyroki SN z dn. 12.04.2018r., II CNP 43/17, z dn. 12.04.2018r., II CNP 41/17).
Roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Szkodą nie jest bowiem poniesiony przez poszkodowanego wydatek na naprawę pojazdu, lecz szacunkowa wysokość tych wydatków, przy czym żadne przepisy prawa nie nakładają na poszkodowanego obowiązku naprawienia uszkodzonego pojazdu. Poszkodowany może również pojazd sprzedać, bez jego uprzedniej naprawy, co nie zmienia faktu, iż odszkodowanie winno być równe kosztom naprawy pojazdu (por. wyrok SA w Warszawie z dn. 17.10.2018r., I ACa 850/17). Istotne znaczenie dla ustalenia wysokości szkody, ma odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego ubezpieczyciela w świetle przepisu art. 361 § 2 kc, statuującego zasadę pełnej kompensacji szkody, a także przepisu art. 363 § 1 kc, stanowiącego, że poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do wyboru czy naprawienie szkody nastąpić ma przez przywrócenie do stanu poprzedniego, czy przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Dlatego bez znaczenia dla wysokości dochodzonego żądania z tytułu naprawienia szkody w pojeździe mechanicznym jest to, czy poszkodowany dokonał naprawy pojazdu, w jakim zakresie oraz czy wykorzystał do tego części używane lub nieoryginalne (por. wyrok SR Gdańsk-Północ z dnia 01.10.2019r., I C 419/17). Koszty naprawy, określone przez biegłego, mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego powodowi, niezależnie od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu. Zastosowanie takiego miernika dla ustalenia wysokości odszkodowania wymaga przede wszystkim jego kompensacyjna funkcja (tak: wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515). Należne powodowi odszkodowanie powinno być ustalone według zasad art. 363§1 kc w zw. z art. 361§2 kc, co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia samochodu do stanu sprzed wypadku. Gdy więc naprawa samochodu przywróci mu wartość sprzed wypadku, odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom takiej właśnie naprawy, ustalonym przez biegłego rzeczoznawcę (tak: wyrok SA w Katowicach z dnia 29.09.2015r., I ACa 395/15, LEX nr 1842329). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002r. (sygn. akt I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5, poz. 64) stwierdzono zarazem, że co do zasady nabywający autoryzowane części samochodowe potrzebne do naprawy uszkodzonego w wypadku pojazdu, nie ma obowiązku poszukiwać sprzedawcy, oferującego je najtaniej. Zarazem strona pozwana nie wykazała, aby wystarczającą do naprawy przedmiotowego pojazdu była kwota wynikająca z kalkulacji, wykonanej w postępowaniu likwidacyjnym na jej zlecenie, która w świetle opinii biegłego sądowego jawi się jako rażąco zaniżona, co wskazuje, że zakład ubezpieczeń, likwidujący szkodę, nietrafnie określił rozmiar szkody.
Ustalając w niniejszej sprawie wysokość szkody - odpowiadającą kosztom naprawy, niezbędnym do przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu, Sąd uwzględnił zatem wysokość tych kosztów, oszacowanych w opinii biegłego sądowego (18685,51 zł). Zasądzając z tego tytułu kwotę 10158,73 zł, Sąd wziął pod uwagę, że dotychczas strona pozwana wypłaciła poszkodowanemu z tego tytułu kwotę 8526,78 zł (art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc i art. 361 § 1 i 2 kc, art. 363 § 1 i 2 kc w zw. z art. 822 § 1 i 2 kc). Odsetki zasądzono od dnia następnego po upływie terminu 7 dni, wskazanego w wezwaniu do zapłaty z dnia 17.01.2024r., złożonego w tym samym dniu, jak wynika z odpowiedzi na pozew (art. 817 § 1 kc, art. 481 § 1 i 2 kc i art. 455 kc). W dalszej części powództwo w zakresie odszkodowania oraz w zakresie odsetek, których powód domagał się od daty wcześniejszej, podlegało oddaleniu. Naprawa samochodu przy użyciu części o jakości „Q” gwarantuje przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Powód ponadto nie wykazał, że wcześniej wezwał pozwaną do zapłaty konkretnej kwoty z tego tytułu, a samo zgłoszenie szkody nie powoduje obowiązku zapłaty odsetek.
Sąd oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka poszkodowanego D. S., ponieważ dowód ten nie zmierzał do wykazania faktów spornych i istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Fakt podjęcia faktycznej naprawy samochodu nie ma wpływu na wysokość odszkodowania, o czym mowa była wyżej.
Sporne było nadto, czy w zakresie szkody, podlegającej wyrównaniu przez pozwany zakład ubezpieczeń, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody, obok kosztów, związanych z uszkodzeniem pojazdu, mieszczą się wydatki, poniesione na sporządzenie prywatnej opinii rzeczoznawcy co do wysokości kosztów naprawy, wykonanej na zlecenie strony powodowej, jako nabywcy wierzytelności, oraz, czy koszty tej opinii stanowią normalne następstwo działania (zaniechania), z którego szkoda wynikła.
Poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania, tj. jeżeli było celowe, konieczne, racjonalne oraz wystarczająco uzasadnione z punktu widzenia efektywnej realizacji roszczenia odszkodowawczego (por.: Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 2.09.2019r., III CZP 99/18). Z punktu widzenia konieczności i racjonalności poniesionych wydatków istotnym było, że powód prowadzi działalność gospodarczą, obejmującą nabywanie i dochodzenie roszczeń odszkodowawczych, dysponuje kadrą i sprzętem, które pozwalają bez pomocy osób trzecich ocenić rozmiar uszkodzeń pojazdu i oszacować koszt naprawy. Działanie powoda spowodowało nieuzasadnione zwiększenie rozmiaru szkody, a koszt sporządzenia opinii prywatnej powinien być wkalkulowany w zakres ogólnych kosztów działalności powoda. Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo części, obejmującej żądanie zapłaty, z tytułu zwrotu kosztów wykonania prywatnej kalkulacji szkody w kwocie 492 zł.
Orzeczenie o kosztach w punkcie III wyroku oparto na przepisie art. 100 zd. 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 zd.2 kpc.
Zgodnie z wynikiem procesu obciążono strony wydatkami, poniesionymi w postępowaniu tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego ponad uiszczoną zaliczkę (k. 104), na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [t.j. Dz.U. z 2023r., poz. 1144 ze zm.].
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kłodzku
Data wytworzenia informacji: